เมนู

คิลานวตฺถุกถาวณฺณนา

[365-6] ภูมิยํ ปริภณฺฑํ อกาสีติ คิลาเนน นิปนฺนภูมิยํ กิลิฏฺฐฏฺฐานํ โธวิตฺวา หริตูปลิตฺตํ กาเรสีติ อตฺโถฯ เภสชฺชํ โยเชตุํ อสมตฺโถติ ปเรหิ วุตฺตวิธิมฺปิ กาตุํ อสมตฺโถฯ ปาฬิยํ คิลานุปฏฺฐากานํ จีวรทาเน สามเณรานํ ติจีวราธิฏฺฐานาภาวา ‘‘จีวรญฺจ ปตฺตญฺจา’’ติอาทิ สพฺพตฺถ วุตฺตํฯ สเจปิ สหสฺสํ อคฺฆติ, คิลานุปฏฺฐากานญฺเญว ทาตพฺพนฺติ สมฺพนฺโธฯ

คิลานวตฺถุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

มตสนฺตกกถาทิวณฺณนา

[369] อญฺญนฺติ จีวรปตฺตโต อญฺญํฯ อปฺปคฺฆนฺติ อติชิณฺณาทิภาเวน นิหีนํฯ ตโตติ อวเสสปริกฺขารโตฯ สพฺพนฺติ ปตฺตํ, ติจีวรญฺจฯ

ตตฺถ ตตฺถ สงฺฆสฺเสวาติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ วิหาเร สงฺฆสฺเสวฯ ปาฬิยํ อวิสฺสชฺชิกํ อเวภงฺคิกนฺติ อาคตานาคตสฺส จาตุทฺทิสสฺส สงฺฆสฺเสว สนฺตกํ หุตฺวา กสฺสจิ อวิสฺสชฺชิกํ อเวภงฺคิกํ ภวิตุํ อนุชานามีติ อตฺโถฯ

[371-2] อกฺกนาฬมยนฺติ อกฺกทณฺฑมยํฯ อกฺกทุสฺสานีติ อกฺกวาเกน กตทุสฺสานิ, โปตฺถกคติกานิ ทุกฺกฏวตฺถุกานีติ อตฺโถฯ ทุปฏฺฏจีวรสฺส วา มชฺเฌติ ยํ นิฏฺฐิเต ติปฏฺฏจีวรํ โหติ, ตสฺส มชฺเฌ ปฏลํ กตฺวา ทาตพฺพานีติ อตฺโถฯ

[374] ‘‘สนฺเต ปติรูเป คาหเก’’ติ วุตฺตตฺตา คาหเก อสติ อทตฺวา ภาชิเตปิ สุภาชิตเมวาติ ทฏฺฐพฺพํฯ

[376] ทกฺขิโณทกํ ปมาณนฺติ ‘‘เอตฺตกานิ จีวรานิ ทสฺสามี’’ติ ปฐมํ อุทกํ ปาเตตฺวา ปจฺฉา เทนฺติฯ

ตํ เยหิ คหิตํ, เต ภาคิโนว โหนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ปรสมุทฺเทติ ชมฺพุทีเปฯ ตมฺพปณฺณิทีปญฺหิ อุปาทาเยส เอวํ วุตฺโตฯ

มตสนฺตกกถาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อฏฺฐจีวรมาติกากถาวณฺณนา

[379] ปุคฺคลาธิฏฺฐานนเยน วุตฺตนฺติ ‘‘สีมาย ทาน’’นฺติอาทินา วตฺตพฺเพ ‘‘สีมาย เทตี’’ติอาทิ ปุคฺคลาธิฏฺฐาเนน วุตฺตํฯ ‘‘อปิจา’’ติอาทินา ปฐมเลฑฺฑุปาตภูตปริกฺเขปารหฏฺฐานโต พหิ ทุติยเลฑฺฑุปาโตปิ อุปจารสีมา เอวาติ ทสฺเสติฯ ธุวสนฺนิปาตฏฺฐานาทิกมฺปิ ปริยนฺเต ฐิตเมว คเหตพฺพํฯ โลเก คามสีมาทโย วิย ลาภสีมา นาม วิสุํ ปสิทฺธา นาม นตฺถิ, เกนายํ อนุญฺญาตาติ อาห ‘‘เนว สมฺมาสมฺพุทฺเธนา’’ติอาทิฯ เอเตน นายํ สาสนโวหารสิทฺธา, โลกโวหารสิทฺธา เอวาติ ทสฺเสติฯ ‘‘ชนปทปริจฺเฉโท’’ติ อิทํ โลกปสิทฺธสีมาสทฺทตฺถวเสน วุตฺตํฯ ปริจฺเฉทพฺภนฺตรํ ปน สพฺพํ ชนปทสีมาติ คเหตพฺพํ, ชนปโท เอว ชนปทสีมาฯ เอวํ รฏฺฐสีมาทีสุปิฯ เตนาห ‘‘อาณาปวตฺติฏฺฐาน’’นฺติอาทิฯ

ปถวีเวมชฺเฌ คตสฺสาติ ยาว อุทกปริยนฺตา ขณฺฑสีมตฺตา วุตฺตํ, อุปจารสีมาทีสุ ปน อพทฺธสีมาสุ เหฏฺฐาปถวิยํ สพฺพตฺถ ฐิตานํ น ปาปุณาติ, กูปาทิปเวสารหฏฺฐาเน ฐิตานญฺเญว ปาปุณาตีติ เหฏฺฐา สีมากถายํ วุตฺตนเยน ตํตํสีมฏฺฐภาโว เวทิตพฺโพฯ จกฺกวาฬสีมาย ปน ทินฺนํ ปถวีสนฺธารกอุทกฏฺฐาเนปิ ฐิตานํ ปาปุณาติ สพฺพตฺถ จกฺกวาฬโวหารตฺตาฯ

พุทฺธาธิวุตฺโถติ พุทฺเธน ภควตา นิวุตฺโถฯ ปากวฏฺฏนฺติ นิพทฺธทานํฯ วตฺตตีติ ปวตฺตติฯ เตหีติ เยสํ สมฺมุเข เอส เทติ, เตหิ ภิกฺขูหิฯ ทุติยภาเค ปน เถราสนํ อารุฬฺเหติ ยาว สงฺฆนวกา เอกวารํ สพฺเพสํ ภาคํ ทตฺวา จีวเร อปริกฺขีเณ ปุน สพฺเพสํ ทาตุํ ทุติยภาเค เถรสฺส ทินฺเนติ อตฺโถฯ ปํสุกูลิกานมฺปิ วฏฺฏตีติ เอตฺถ ‘‘ตุยฺหํ เทมา’’ติ อวุตฺตตฺตาติ การณํ วทนฺติฯ