เมนู

6. เภสชฺชกฺขนฺธโก

ปญฺจเภสชฺชาทิกถาวณฺณนา

[260] เภสชฺชกฺขนฺธเก ปิตฺตํ โกฏฺฐพฺภนฺตรคตํ โหตีติ พหิสรีเร พฺยาเปตฺวา ฐิตํ อพทฺธปิตฺตํ โกฏฺฐพฺภนฺตรคตํ โหติ, เตน ปิตฺตํ กุปิตํ โหตีติ อธิปฺปาโยฯ

[261-2] ปาฬิยํ นจฺฉาเทนฺตีติ รุจิํ น อุปฺปาเทนฺติฯ สุสุกาติ สมุทฺเท เอกา มจฺฉชาติ, กุมฺภิลาติปิ วทนฺติฯ สํสฏฺฐนฺติ ปริสฺสาวิตํฯ

[263] ปิฏฺเฐหีติ ปิสิเตหิฯ กสาเวหีติ ตจาทีนิ อุทเก ตาเปตฺวา คหิตอูสเรหิฯ อุพฺภิทนฺติ อูสรปํสุมยํฯ โลณพิลนฺติ โลณวิเสโสฯ

[264-5] ฉกณนฺติ โคมยํฯ ปากติกจุณฺณนฺติ อปกฺกกสาวจุณฺณํ, คนฺธจุณฺณํ ปน น วฏฺฏติฯ ปาฬิยํ จุณฺณจาลินินฺติ อุทุกฺขเล โกฏฺฏิตจุณฺณปริสฺสาวนิํฯ สุวณฺณเครุโกติ สุวณฺณตุตฺถาทิฯ ปาฬิยํ อญฺชนูปปิสนนฺติ อญฺชเน อุปเนตุํ ปิสิตพฺพเภสชฺชํฯ

[267-9] กพฬิกาติ อุปนาหเภสชฺชํฯ ฆรทินฺนกาพาโธ นาม ฆรณิยา ทินฺนวสีกรณเภสชฺชสมุฏฺฐิตอาพาโธฯ ตาย ฉาริกาย ปคฺฆริตํ ขาโรทกนฺติ ปริสฺสาวเน ตจฺฉาริกํ ปกฺขิปิตฺวา อุทเก อภิสิญฺจิเต ตโต ฉาริกโต เหฏฺฐา ปคฺฆริตํ ขาโรทกํฯ ปาฬิยํ อกฏยูเสนาติ อนภิสงฺขเตน มุคฺคยูเสนฯ กฏากเฏนาติ มุคฺเค ปจิตฺวา อจาเลตฺวา ปริสฺสาวิเตน มุคฺคยูเสนาติ วทนฺติฯ

ปญฺจเภสชฺชาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

คุฬาทิอนุชานนกถาวณฺณนา

[272-4] คุฬกรณนฺติ อุจฺฉุสาลํฯ อวิสฺสตฺถาติ สาสงฺกาฯ

[276] อปฺปมตฺตเกปิ วาเรนฺตีติ อปฺปมตฺตเก ทินฺเน ทายกานํ ปีฬาติ ปฏิกฺขิปนฺติฯ ปฏิสงฺขาปีติ เอตฺตเกนปิ ยาเปตุํ สกฺกา, ‘‘อวเสสํ อญฺเญสํ โหตู’’ติ สลฺลกฺเขตฺวาปิ ปฏิกฺขิปนฺติฯ

[279] วตฺถิปีฬนนฺติ ยถา วตฺถิคตเตลาทิ อนฺโตสรีเร อาโรหนฺติ, เอวํ หตฺเถน วตฺถิมทฺทนํฯ สมฺพาเธ สตฺถกมฺมวตฺถิกมฺมานเมว ปฏิกฺขิตฺตตฺตา ทหนกมฺมํ วฏฺฏติ เอวฯ

คุฬาทิอนุชานนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ยาคุมธุโคฬกาทิกถาวณฺณนา

[282-3] ปาฬิยํ ทสสฺส ฐานานีติ อสฺส ปฏิคฺคาหกสฺส ทส ฐานานิ การณานิ ธมฺเมนาติ อตฺโถฯ อนุปฺปเวจฺฉตีติ เทติฯ วาตญฺจ พฺยปเนตีติ สมฺพนฺโธ, วาตญฺจ อนุโลเมตีติ อตฺโถฯ สคฺคา เต อารทฺธาติ ตยา เทวโลกา อาราธิตาฯ

ยาคุมธุโคฬกาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ