เมนู

พฺรหฺมยาจนกถาวณฺณนา

[7] อาลียนฺติ เสวียนฺตีติ อาลยาฯ ปญฺจ กามคุณาติ อาห ‘‘สตฺตา…เป.… วุจฺจนฺตี’’ติฯ สุฏฺฐุ มุทิตาติ อติวิย ปมุทิตาฯ ฐานํ สนฺธายาติ ฐาน-สทฺทํ อเปกฺขิตฺวาฯ อิเมสนฺติ สงฺขาราทีนํ ผลานํฯ ปาฬิยํ สพฺพสงฺขารสมโถติอาทีนิ นิพฺพานเววจนานิฯ อปิสฺสูติ สมฺปิณฺฑนตฺเถ นิปาโตฯ น เกวลํ เอตทโหสิ, อิมาปิ คาถา ปฏิภํสูติ อตฺโถฯ

กิจฺเฉน เม อธิคตนฺติ ปารมิปูรณํ สนฺธาย วุตฺตํ, น ทุกฺขาปฏิปทํฯ พุทฺธานญฺหิ จตฺตาโร มคฺคา สุขาปฏิปทาว โหนฺติฯ -อิติ พฺยตฺตํ, เอกํสนฺติ ทฺวีสุ อตฺเถสุ นิปาโต, พฺยตฺตํ, เอกํเสน วา อลนฺติ วิโยเชนฺติฯ หลนฺติ วา เอโก นิปาโตฯ

[8] ปาฬิยํ สหมฺปติสฺสาติ โส กิร กสฺสปสฺส ภควโต สาสเน สหโก นาม เถโร ปฐมชฺฌานภูมิยํ พฺรหฺมปติ หุตฺวา นิพฺพตฺโต, เตน นํ ‘‘สหมฺปตี’’ติ สญฺชานิํสุฯ อสฺสวนตาติ อสฺสวนตาย, อสฺสวเนนาติ อตฺโถฯ สวนเมว หิ สวนตา ยถา เทวตาติฯ

ธมฺโม อสุทฺโธติ มิจฺฉาทิฏฺฐิธมฺโมฯ สมเลหีติ ปูรณกสฺสปาทีหิ ฉหิ สตฺถาเรหิฯ อปาปุราติ เทสนาหตฺเถน วิวรฯ ทฺวารนฺติ อริยมคฺคํ สนฺธาย วทติฯ

เสเลติ ฆนสิลามเยฯ ตถูปมนฺติ เอตฺถ ตถา-สทฺโท ตํ-สทฺทตฺเถ ทฏฺฐพฺโพฯ เตน โส เสลปพฺพโต อุปมา ยสฺสฯ ตํ ตถูปมนฺติ อตฺโถฯ เตน วา ปพฺพตาทินา ปกาเรน อุปมา อสฺสาติปิ อตฺโถฯ ธมฺมมยนฺติ โลกุตฺตรธมฺมภูตํฯ อุฏฺฐาหีติ ธมฺมเทสนตฺถาย จาริกจรณตฺถํ อิมมฺหา อาสนา กาเยน, อปฺโปสฺสุกฺกภาวโต วา จิตฺเตน อุฏฺเฐหิ, อยเมว วา ปาโฐฯ เตเนว ‘‘วิจร, เทสสฺสู’’ติ ทุวิเธปิ กายจิตฺตปโยเค นิโยเชสิฯ วีราติอาทิ จตฺตาริ ถุติวเสน สมฺโพธนานิฯ

[9] พุทฺธจกฺขุนาติ อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาเณน, อาสยานุสยญาเณน จฯ อิเมสญฺหิ ทฺวินฺนํ ‘‘พุทฺธจกฺขู’’ติ นามํฯ