[395] ‘‘ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺญี อุกฺโกเฏติ, อนาปตฺตี’’ติ วุตฺตตฺตา อนาทริยตาทิ วิย อุกฺโกฏนํ สยํ อกุสลํ น โหติ, ธมฺมกมฺมสญฺญาย, ปน วิมติยา จ อุกฺโกฏเนเนว อกุสลํ โหติฯ ยถาธมฺมํ นิหตตา, ชานนา, อุกฺโกฏนาติ ตีณิ องฺคานิฯ

อุกฺโกฏนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ทุฏฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา

[399] จตุตฺเถ อาปตฺติํ อาปชฺชติเยวาติ ธุรนิกฺเขปปกฺเข วุตฺตํฯ วตฺถุปุคฺคโลติ อาปนฺนปุคฺคโลฯ ฉาเทตุกามตาย หิ สติ เอว อวสฺสํ อญฺญสฺส อาโรจนํ วุตฺตํ, วตฺถุปุคฺคลสฺส จ อาโรจนา นาม น โหตีติ ปฏิจฺฉาทนเมวาติ อธิปฺปาโยฯ โกฏิ ฉินฺนา โหตีติ ฉาเทสฺสามีติ ธุรนิกฺเขเป สติปิ ปุคฺคลปรมฺปราย คจฺฉนฺตี อาปตฺติโกฏิ ฉิชฺชติฯ

[400] ‘‘อนุปสมฺปนฺนสฺส สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ จ กายสํสคฺโค จาติ อยํ ทุฏฺฐุลฺลอชฺฌาจาโร นามา’’ติ อิทํ ทุฏฺฐุลฺลาโรจนสิกฺขาปทฏฺฐกถายํ ‘‘อนุปสมฺปนฺนสฺส…เป.… อาทิโต ปญฺจ สิกฺขาปทานิ ทุฏฺฐุลฺโล นาม อชฺฌาจาโร, เสสานิ อทุฏฺฐุลฺโลฯ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิกายสํสคฺคทุฏฺฐุลฺลอตฺตกามา ปนสฺส อชฺฌาจาโร นามา’’ติ (ปาจิ. อฏฺฐ. 82) อิมินา วจเนน วิรุชฺฌตีติ วีมํสิตพฺพํฯ ปุคฺคลเปเมน ฉาทยโต เจตฺถ ‘‘อญฺเญ ครหิสฺสนฺตี’’ติ ภยวเสน ฉาทนกฺขเณ ปฏิโฆว อุปฺปชฺชตีติ ‘‘ทุกฺขเวทน’’นฺติ วุตฺตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ อุปสมฺปนฺนสฺส ทุฏฺฐุลฺลาปตฺติชานนํ, ปฏิจฺฉาเทตุกามตาย ธุรนิกฺเขโปติ ทฺเว องฺคานิฯ

ทุฏฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อูนวีสติวสฺสสิกฺขาปทวณฺณนา

[402] ปญฺจเม รูปสิปฺปนฺติ เหรญฺญิกสิปฺปํฯ คพฺเภ สยิตกาเลน สทฺธิํ วีสติมํ วสฺสํ ปริปุณฺณมสฺสาติ คพฺภวีโสฯ