เมนู

เกวลํ ติณกุฏิยา หิ อนาปตฺติ วุตฺตาฯ ติณฺณํ มคฺคานนฺติ มคฺควเสน ฉาทิตานํ ติณฺณํ ฉทนานํฯ ติณฺณํ ปริยายานนฺติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ มหลฺลกวิหารตา, อตฺตโน วาสาคารตา, อุตฺตริ อธิฏฺฐานนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

มหลฺลกวิหารสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สปฺปาณกสิกฺขาปทวณฺณนา

[140] ทสเม มาติกายํ สปฺปาณกอุทกํ ติเณน วา มตฺติกาย วา สิญฺเจยฺย, ฉฑฺเฑยฺยาติ อตฺโถฯ อถ วา อุทกํ คเหตฺวา พหิ สิญฺเจยฺย, ตสฺมิญฺจ อุทเก ติณํ วา มตฺติกํ วา อาหริตฺวา ปกฺขิเปยฺยาติ อชฺฌาหริตฺวา อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ เตนาห ‘‘สกฏภารมตฺตญฺเจปี’’ติอาทิฯ อิทนฺติ ติณมตฺติกปกฺขิปนวิธานํฯ วุตฺตนฺติ มาติกายํ ‘‘ติณํ วา มตฺติกํ วา’’ติ เอวํ วุตฺตํ, อฏฺฐกถาสุ วา วุตฺตํฯ

อิทญฺจ สิกฺขาปทํ พาหิรปริโภคํ สนฺธาย วตฺถุวเสน วุตฺตํ อพฺภนฺตรปริโภคสฺส วิสุํ วกฺขมานตฺตาฯ ตทุภยมฺปิ ‘‘สปฺปาณก’’นฺติ กตฺวา วธกจิตฺตํ วินาว สิญฺจเน ปญฺญตฺตตฺตา ‘‘ปณฺณตฺติวชฺช’’นฺติ วุตฺตํฯ วธกจิตฺเต ปน สติ สิกฺขาปทนฺตเรเนว ปาจิตฺติยํ, น อิมินาติ ทฏฺฐพฺพํฯ อุทกสฺส สปฺปาณกตา, ‘‘สิญฺจเนน ปาณกา มริสฺสนฺตี’’ติ ชานนํ, ตาทิสเมว จ อุทกํ วินา วธกเจตนาย เกนจิเทว กรณีเยน ติณาทีนํ สิญฺจนนฺติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

สปฺปาณกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต เสนาสนวคฺโค ทุติโยฯ

‘‘ภูตคามวคฺโค’’ติปิ เอตสฺเสว นามํฯ

3. โอวาทวคฺโค

1. โอวาทสิกฺขาปทวณฺณนา

[144] ตติยวคฺคสฺส ปฐเม ติรจฺฉานภูตนฺติ ติโรกรณภูตํ, พาหิรภูตนฺติ อตฺโถฯ สมิทฺโธติ ปริปุณฺโณฯ สหิตตฺโถ อตฺถยุตฺโตฯ อตฺถคมฺภีรตาทินา คมฺภีโร

[145-147] ปรโตติ อุตฺตริฯ กโรนฺโตวาติ ปริพาหิเร กโรนฺโตฯ วิภงฺเคติ ฌานวิภงฺเคฯ จรณนฺติ นิพฺพานคมนาย ปาทํฯ

ยทสฺสาติ ยํ อสฺสฯ ธาเรตีติ อวินสฺสมานํ ธาเรติฯ ปริกถนตฺถนฺติ ปกิณฺณกกถาวเสน ปริจฺฉินฺนธมฺมกถนตฺถํฯ ติสฺโส อนุโมทนาติ สงฺฆภตฺตาทีสุ ทานานิสํสปฺปฏิสํยุตฺตา นิธิกุณฺฑสุตฺตาทิ (ขุ. ปา. 8.1 อาทโย) -อนุโมทนา, เคหปฺปเวสมงฺคลาทีสุ มงฺคลสุตฺตาทิ (ขุ. ปา. 5.1 อาทโย; สุ. นิ. มงฺคลสุตฺต) -อนุโมทนา, มตกภตฺตาทิอมงฺคเลสุ ติโรกุฏฺฏาทิ (ขุ. ปา. 7.1 อาทโย; เป. ว. 14 อาทโย) -อนุโมทนาติ อิมา ติสฺโส อนุโมทนาฯ กมฺมากมฺมวินิจฺฉโยติ ปริวาราวสาเน กมฺมวคฺเค (ปริ. 482 อาทโย) วุตฺตวินิจฺฉโยฯ สมาธิวเสนาติ สมถปุพฺพกวเสนฯ วิปสฺสนาวเสน วาติ ทิฏฺฐิวิสุทฺธิอาทิกาย สุกฺขวิปสฺสนาย วเสนฯ อตฺตโน สีลรกฺขณตฺถํ อปรานเปกฺขตาย เยน กามํ คนฺตุํ จตสฺโส ทิสา อรหติ, อสฺส วา สนฺติ, ตาสุ วา สาธูติ จาตุทฺทิโส

อภิวินเยติ ปาติโมกฺขสํวรสงฺขาเต สํวรวินเย, ตปฺปกาสเก วา วินยปิฏเกฯ วิเนตุนฺติ สิกฺขาเปตุํ ปกาเสตุํฯ ปคุณา วาจุคฺคตาติ ปาฐโต จ อตฺถโต จ ปคุณา มุเข สนฺนิธาปนวเสน วาจุคฺคตา กาตพฺพาฯ อตฺถมตฺตวเสนเปตฺถ โยชนํ กโรนฺติฯ อภิธมฺเมติ ลกฺขณรสาทิวเสน ปริจฺฉินฺเน นามรูปธมฺเมฯ