เมนู

ทายเกหิ อสติยา ทินฺนํ รูปิยํ เตหิ ปุน สกสญฺญาย คณฺหนฺเต อทาตุํ, นิสฺสคฺคิยวตฺถุํ คณฺหาหีติ ทาตุญฺจ น วฏฺฏตีติ อาห ‘‘ตว โจฬกํ ปสฺสาหี’’ติฯ เอวํ วตฺวาปิ ปน นฏฺฐวตฺถุสฺมิํ วิย นิสฺสชฺชิตพฺพาภาเวปิ อาปตฺติ เทเสตพฺพาวฯ อสติยาปิ หิ ตํ วตฺถุํ วตฺถาทินา สหตฺเถน คเหตฺวา ‘‘อิทํ เทมี’’ติ ทินฺนํ, ตทา ปริจฺจาคสพฺภาวโต ทานเมว โหติ ‘‘อปฺปคฺฆํ ทสฺสามี’’ติ มหคฺฆสฺส ทาเน วิยฯ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส จ อสติยา ทิยฺยมานตฺเต ญาเตปิ อทินฺนาทานํ น โหติ ทายเกหิ ทินฺนตฺตา, ตสฺมา รูปิยํ นิสฺสคฺคิยเมว โหติฯ เกจิ ปน ‘‘อีทิสํ นาม น โหติ, เตเนว เจตฺถ ‘ตว โจฬกํ ปสฺสา’ติ วุตฺต’’นฺติ วทนฺติ, ตํ โน นกฺขมติ, วีมํสิตพฺพํฯ

[586] เอกปริจฺเฉทานีติ สิยา กิริยตฺตํ, สิยา อกิริยตฺตญฺจ สนฺธาย วุตฺตํฯ ชาตรูปรชตภาโว, อตฺตุทฺเทสิกตา, คหณาทีสุ อญฺญตรภาโวติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

รูปิยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. รูปิยสํโวหารสิกฺขาปทวณฺณนา

[587] นวเม ชาตรูปาทิจตุพฺพิธนิสฺสคฺคิยวตฺถุ อิธ รูปิยคฺคหเณเนว คหิตนฺติ อาห ‘‘ชาตรูปรชตปริวตฺตน’’นฺติฯ ปฏิคฺคหิตปริวตฺตเนติ กปฺปิยโวหาเรน, อกปฺปิยโวหาเรน วา ปฏิคฺคหิตสฺส รูปิยสฺส ปริวตฺตเนฯ

[589] ปาฬิยํ ฆนกตนฺติ อิฏฺฐกาทิฯ รูปิยํ นาม สตฺถุวณฺโณติอาทีสุ กิญฺจาปิ เกวลํ รชตํ น คหิตํ, ตถาปิ รูปิยปเทเนว ตํ คหิตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ สุทฺโธ รูปิยสํโวหาโร เอว วุตฺโตติ อชฺฌาหริตพฺพํฯ รูปิเย รูปิยสญฺญีติอาทิมฺหิ วินิจฺฉยํ วกฺขามาติ ปาฐเสโสฯ

[591] ปาฬิยํ รูปิเย รูปิยสญฺญีติ อตฺตนา ทิยฺยมานํ สกสนฺตกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ รูปิยํ เจตาเปตีติ ปรสนฺตกํฯ เอส นโย เสเสสุปิฯ ตตฺถ อรูปิย-สทฺเทน ทุกฺกฏวตฺถุมฺปิ สงฺคณฺหาติฯ ปจฺฉิเม ปน ติเก ‘‘อรูปิเย รูปิยสญฺญี อรูปิยํ เจตาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ อิมินา นเยน สพฺพตฺถ โยชนา เวทิตพฺพาฯ