8. ปฐมอุปกฺขฏสิกฺขาปทวณฺณนา

[528-531] อฏฺฐเม โย กตฺตาติ ทายกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ปโฏ เอว ปฏโกฯ ‘‘อปฺปคฺฆํ เจตาเปตี’’ติ อิทํ นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยา อนาปตฺติํ สนฺธาย วุตฺตํ, วิญฺญตฺติปจฺจยา ปน ทุกฺกฏเมวฯ ‘‘ปุพฺเพ อปฺปวาริโต’’ติ หิ สุตฺเต วิญฺญตฺติการณํ วุตฺตํฯ มาติกาฏฺฐกถายมฺปิ ‘‘จีวเร ภิยฺโยกมฺยตา, อญฺญาตกวิญฺญตฺติ, ตาย จ ปฏิลาโภติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานี’’ติ (กงฺขา. อฏฺฐ. อุปกฺขฏสิกฺขาปท) อญฺญาตกวิญฺญตฺติตา ปกาสิตา, เกจิ ปน ‘‘ทายเกน ทาตุกาโมมฺหีติ อตฺตโน สนฺติเก อวุตฺเตปิ ยทคฺฆนกํ โส ทาตุกาโม, ตทคฺฆนกํ อาหราเปตุํ วฏฺฏติ เอวา’’ติ วทนฺติ, ตํ ราชสิกฺขาปทฏฺฐกถายปิ น สเมติ, ทูเตน วา ทายเกน วา ‘‘อายสฺมนฺตํ อุทฺทิสฺส จีวรเจตาปนฺนํ อาภต’’นฺติ อาโรจิเตปิ มุขเววฏิยกปฺปิยการกาทีนํ สนฺติกา อาหราปนสฺส ตตฺถ ปฏิกฺขิตฺตตฺตาฯ วุตฺตญฺหิ ตตฺถ ‘‘อิเม ทฺเว อนิทฺทิฏฺฐกปฺปิยการกา นาม, เอเตสุ อญฺญาตกอปฺปวาริเตสุ วิย ปฏิปชฺชิตพฺพํ…เป.… น กิญฺจิ วตฺตพฺพาฯ เทสนามตฺตเมว เจตํ ‘ทูเตน จีวรเจตาปนฺนํ ปหิเณยฺยา’ติ สยํ อาหริตฺวาปิ ปิณฺฑปาตาทีนํ อตฺถาย ททนฺเตสุปิ เอเสว นโย’’ติฯ มุขเววฏิยกปฺปิยการกาทโย หิ ทายเกน ปริจฺจตฺเตปิ วตฺถุมฺหิ ‘‘อสุกสฺส สนฺติเก จีวรปิณฺฑปาตาทิํ คณฺหถา’’ติ อนิทฺทิฏฺฐตฺตา เอว ‘‘น กิญฺจิ วตฺตพฺพา’’ติ วุตฺตํ, น ปน ตสฺส วตฺถุโน มุขเววฏิยาทีนํ สนฺตกตฺตา, ตสฺมา อิธาปิ ทายเกน วา ทูเตน วา ‘‘ยํ อิจฺฉถ, ตํ วทถา’’ติ อปฺปวาริตสฺส วทโต ทุกฺกฏเมวฯ อคฺฆวฑฺฒนกนฺติ จีวเร อคฺฆวฑฺฒนกํ นิสฺสาย ปวตฺตํ อิทํ สิกฺขาปทํ, น ปิณฺฑปาตาทีสุ เตสุ อคฺฆวฑฺฒนสฺส ทุกฺกฏมตฺตตฺตา, ปณีตปิณฺฑปาเต สุทฺธิกปาจิตฺติยตฺตา จาติ คเหตพฺพํฯ เตเนว ‘‘จีวเร ภิยฺโยกมฺยตา’’ติ องฺคํ วุตฺตํฯ

ปฐมอุปกฺขฏสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ทุติยอุปกฺขฏสิกฺขาปทวณฺณนา

[533] นวเม ปาฬิยํ ปจฺเจกจีวรเจตาปนฺนาติ ปจฺเจกํ นิยเมตฺวา จีวรเจตาปนฺนา, เอเกเกน วิสุํ วิสุํ นิยมิตา จีวรเจตาปนฺนาติ อตฺโถฯ อุโภว สนฺตา เอเกนาติ อุโภ เอกโตว สนฺตา, อุโภ เอกโต หุตฺวาติ อตฺโถฯ

ทุติยอุปกฺขฏสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ