นจฺจาทีนํ อญฺญตรตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา คมนํ, ทสฺสนํ วา สวนํ วาติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสานิ, อิทํ ปน โลกวชฺชํ, อกุสลจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

นจฺจคีตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ลสุณวคฺโค ปฐโมฯ

2. รตฺตนฺธการวคฺโค

1. รตฺตนฺธการสิกฺขาปทวณฺณนา

อนฺธการวคฺคสฺส ปฐเม รตฺตนฺธกาเรติ รตฺติอนฺธกาเรฯ อปฺปทีเปติ ปชฺโชตจนฺทสูริยอคฺคีสุ เอเกเกนาปิ อโนภาสิเตฯ ปุริเสนาติ สนฺติฏฺฐิตุํ สลฺลปิตุญฺจ วิญฺญุนา มนุสฺสปุริเสน สทฺธิํฯ สนฺติฏฺเฐยฺย วาติ หตฺถปาเส ฐิตมตฺตาย ปาจิตฺติยํฯ สลฺลเปยฺยาติ ตตฺถ ฐตฺวา เคหสิตกถํ กเถนฺติยาปิ ปาจิตฺติยเมวฯ

สาวตฺถิยํ อญฺญตรํ ภิกฺขุนิํ อารพฺภ เอวํ สนฺติฏฺฐนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ปุริสสฺส หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา, ยกฺขาทีนํ หตฺถปาสํ อวิชหิตฺวาปิ สนฺติฏฺฐนฺติยา, สลฺลเปนฺติยา วา ทุกฺกฏํ, ยํกิญฺจิ วิญฺญุํ ทุติยํ คเหตฺวา เอวํ กโรนฺติยา, อรโหเปกฺขาย, อญฺญวิหิตาย, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ รตฺตนฺธการตา, ปุริสสฺส หตฺถปาเส ฐานํ วา สลฺลปนํ วา, สหายาภาโว, รโหเปกฺขตาติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ เถยฺยสตฺถสมุฏฺฐานํ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

รตฺตนฺธการสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ปฏิจฺฉนฺโนกาสสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเสติ กุฏฺฏาทีสุ เยน เกนจิ ปฏิจฺฉนฺเน, อิทเมเวตฺถ นานตฺตํฯ

ปฏิจฺฉนฺโนกาสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. อชฺโฌกาสสลฺลปนสิกฺขาปทวณฺณนา

ตติเย อชฺโฌกาเสติ นานํ, เสสํ อุภยตฺถาปิ ปฐมสทิสเมวาติฯ

อชฺโฌกาสสลฺลปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ทุติยิกอุยฺโยชนสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ รถิกายาติ รจฺฉายํฯ พฺยูเหติ อนิวิทฺธรจฺฉายํ ฯ สิงฺฆาฏเกติ จจฺจเรฯ นิกณฺณิกํ วา ชปฺเปยฺยาติ กณฺณมูเล กิญฺจิ ชปฺเปยฺยฯ อุยฺโยเชยฺยาติ อนาจารํ จริตุกามตาย ‘‘คจฺฉ ตฺว’’นฺติ ทุติยิกํ อุยฺโยเชยฺยฯ ปาจิตฺติยนฺติ ปุริมนเยเนว ตาว สนฺติฏฺฐนาทีสุ ตีณิ ปาจิตฺติยานิ, อุยฺโยเชนฺติยา ปน อุยฺโยชเน จ หตฺถปาสวิชหเน จ ทุกฺกฏํ, วิชหิเต ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ เอวํ สนฺติฏฺฐนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสํ ปุริมตฺตยสทิสเมวฯ อนาปตฺติยํ ปน ‘‘น อนาจารํ อาจริตุกามา, สติ กรณีเย ทุติยิกํ ภิกฺขุนิํ อุยฺโยเชตี’’ติ (ปาจิ. 852) เอตฺตกํ อธิกนฺติฯ

ทุติยิกอุยฺโยชนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อนาปุจฺฉาปกฺกมนสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม ปุเรภตฺตนฺติ อรุณุคฺคมนํ อุปาทาย ยาว มชฺฌนฺหิกํฯ อาสเนติ ปลฺลงฺกสฺโสกาสภูเตฯ สามิเก อนาปุจฺฉาติ ตสฺมิํ กุเล ยํกิญฺจิ วิญฺญุํ มนุสฺสํ อนาปุจฺฉาฯ ปกฺกเมยฺยาติ เอตฺถ ฉนฺนสฺส อนฺโต นิสีทิตฺวา อโนวสฺสกํ อชฺโฌกาเส อุปจารํ อติกฺกาเมนฺติยา ปฐมปาเท ทุกฺกฏํ, ทุติเย ปาจิตฺติยํฯ