สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ ราชานํ กมฺพลํ วิญฺญาปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ติกปาจิตฺติยํ, อูนกจตุกฺกํเส ทฺวิกทุกฺกฏํฯ ตสฺมิํ ปน อูนกสญฺญาย, จตุกฺกํสปรมํ เจตาเปนฺติยา, ญาตกปฺปวาริเต วา, อญฺญสฺส วา อตฺถาย, อตฺตโน วา ธเนน, มหคฺฆํ เจตาเปนฺตํ อปฺปคฺฆํ เจตาเปนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ ครุปาวุรณตา, อติเรกจตุกฺกํสตา, อนนุญฺญาตฏฺฐาเน วิญฺญตฺติ, ปฏิลาโภติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สญฺจริตฺตสทิสานีติฯ

ครุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. ลหุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย ลหุปาวุรณนฺติ อุณฺหกาเล ปาวุรณํฯ อฑฺฒเตยฺยกํสปรมนฺติ ทสกหาปณคฺฆนกํ, เสสํ ปฐมสทิสเมวาติฯ

ลหุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิโต ปรานิ อิมสฺมิํ วคฺเค อฏฺฐ, ตติยวคฺเค ทสาติ อิมานิ อฏฺฐารส สิกฺขาปทานิ ภิกฺขุปาติโมกฺขวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพานีติฯ

ชาตรูปวคฺโค ตติโยฯ

อุทฺทิฏฺฐา โข อยฺยาโย ติํส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมาติ ภิกฺขู อารพฺภ ปญฺญตฺตา สาธารณา อฏฺฐารส, อสาธารณา ทฺวาทสาติ เอวํ ติํสฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย ภิกฺขุนิปาติโมกฺเข

นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาจิตฺติยกณฺโฑ

1. ลสุณวคฺโค

1. ลสุณสิกฺขาปทวณฺณนา

ปาจิตฺติเยสุ ลสุณวคฺคสฺส ตาว ปฐเม ลสุณนฺติ มคธรฏฺเฐ ชาตํ อามกํ ภณฺฑิกลสุณเมว, น เอกทฺวิติมิญฺชกํฯ ตญฺหิ ‘‘ขาทิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหนฺติยา ทุกฺกฏํ, อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ ลสุณํ หราปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ติกปาจิตฺติยํ, อลสุเณ ทฺวิกทุกฺกฏํฯ ตสฺมิํ ปน อลสุณสญฺญาย, ปลณฺฑุเก, ภญฺชนเก, หริตเก, จาปลสุเณ, สูปสมฺปาเก, มํสสมฺปาเก, เตลสมฺปาเก, สาฬเว, อุตฺตริภงฺเค, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อามกลสุณญฺเจว, อชฺโฌหรณญฺจาติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสานีติฯ

ลสุณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. สมฺพาธโลมสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย สมฺพาเธติ ปฏิจฺฉนฺโนกาเส, อุปกจฺฉเกสุ จ มุตฺตกรเณ จาติ อตฺโถฯ สํหราเปยฺยาติ เอตฺถ ขุรสณฺฑาสกตฺตริอาทีสุ เยน เกนจิ สํหราเปนฺติยา ปโยคคณนาย ปาจิตฺติยํ, น โลมคณนายฯ

สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ สมฺพาเธ โลมํ สํหราปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, อตฺตโน อตฺถาย อญฺญํ อาณาเปนฺติยา สาณตฺติกํ, อาปตฺติเภโทนตฺถิฯ อาพาธปจฺจยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อาพาธาภาโว, สมฺพาเธ โลมสํหรณนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอกทฺธานมคฺคคมนสิกฺขาปทสทิสานีติฯ

สมฺพาธโลมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ