‘‘อนวสฺสุโต’’ติ ญตฺวา วา, ‘‘กุปิตา น ปฏิคฺคณฺหตี’’ติ วา, ‘‘กุลานุทฺทยตาย น ปฏิคฺคณฺหตี’’ติ วา อุยฺโยเชนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ มนุสฺสปุริสตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา, ‘‘ขาทนียํ โภชนียํ คเหตฺวา ภุญฺชา’’ติ อุยฺโยชนา, เตน วจเนน คเหตฺวา อิตริสฺสา โภชนปริโยสานนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานีติฯ

โภชนปฺปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7-8-9. สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตมอฏฺฐมนวมสิกฺขาปทานํ สญฺจริตฺตาทิตฺตเย วุตฺตนเยเนว วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพฯ

สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สิกฺขํปจฺจาจิกฺขณสิกฺขาปทวณฺณนา

ทสเม กิํนุมาว สมณิโยติ กิํนุ อิมา เอว สมณิโยฯ ตาสาหนฺติ ตาสํ อหํฯ ยาวตติยกปทตฺโถ ภิกฺขุปาติโมกฺขวณฺณนายํ (กงฺขา. อฏฺฐ. นิคมนวณฺณนา), อวเสสวินิจฺฉโย จ ตตฺเถว สงฺฆเภทสิกฺขาปทวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ, อิทํ ปน สาวตฺถิยํ จณฺฑกาฬิภิกฺขุนิํ (ปาจิ. 709) อารพฺภ ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามี’’ติอาทิวจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เอวํ วจนเมว เจตฺถ จตูสุ องฺเคสุ ปฐมํ องฺคนฺติ อยํ วิเสโส, เสสํ ตาทิสเมวาติฯ

สิกฺขํปจฺจาจิกฺขณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. อธิกรณกุปิตสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกาทสเม กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณติ จตุนฺนํ อญฺญตรสฺมิํฯ ปจฺจากตาติ ปราชิตาฯ อิทมฺปิ สาวตฺถิยํ จณฺฑกาฬิํ อารพฺภ ‘‘ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย’’ติอาทิวจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสํ ทสเม วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

อธิกรณกุปิตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. ปาปสมาจารปฐมสิกฺขาปทวณฺณนา

ทฺวาทสเม สํสฏฺฐาติ ปพฺพชิตานํ อนนุโลเมน คิหีนํ โกฏฺฏนปจนสาสนหรณาทินา กายิกวาจสิเกน มิสฺสีภูตาฯ ปาโป กายิกวาจสิโก อาจาโร เอตาสนฺติ ปาปาจาราฯ ปาโป กิตฺติสทฺโท เอตาสนฺติ ปาปสทฺทาฯ ปาโป อาชีวสงฺขาโต สิโลโก เอตาสนฺติ ปาปสิโลกา ฯ ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกาติ อญฺญมญฺญิสฺสา กมฺเม กริยมาเน ปฏิกฺโกสเนน วิเหสิกาฯ วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาติ ขุทฺทานุขุทฺทกสฺส วชฺชสฺส ปฏิจฺฉาทิกาฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ สํสฏฺฐวิหารวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสเมตฺถาปิ ทสเม วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ, สมนุภาสนกมฺมกาเล ปน ทฺเวติสฺโส เอกโต สมนุภาสิตพฺพาติฯ

ปาปสมาจารปฐมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. ปาปสมาจารทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา

เตรสเม เอวํ วเทยฺยาติ ตา สมนุภฏฺฐา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทยฺยฯ เอวาจาราติ เอวํอาจารา, ยาทิโส ตุมฺหากํ อาจาโร, ตาทิโส อาจาโรติ อตฺโถ, เอส นโย สพฺพตฺถฯ อุญฺญายาติ อวญฺญาย นีจํ กตฺวา ชานนายฯ ปริภเวนาติ ‘‘กิํ อิมา กริสฺสนฺตี’’ติ เอวํ ปริภวิตฺวา ชานเนนฯ อกฺขนฺติยาติ อสหนตาย, โกเธนาติ อตฺโถฯ เวภสฺสิยาติ พลวนฺตสฺส ภาเวน, อตฺตโน พลปฺปกาสเนน สมุตฺราเสนาติ อตฺโถฯ ทุพฺพลฺยาติ ตุมฺหากํ ทุพฺพลภาเวน, สพฺพตฺถ อุญฺญาย จ ปริภเวน จาติ เอวํ สมุจฺจยตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ วิวิจฺจถาติ นานา โหถ, อนนุโลมิกํ กายิกวาจสิกสํสคฺคํ ปชหถาติ อตฺโถฯ

สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ ‘‘สํสฏฺฐาว, อยฺเย, ตุมฺเห วิหรถ, มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถา’’ติ อุยฺโยชนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสเมตฺถาปิ ทสเม วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

ปาปสมาจารทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ