เมนู

ธมฺมกมฺเมน อุกฺขิตฺตตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา โอสารณนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สงฺฆเภทสิกฺขาปเท วุตฺตนยาเนว, อิทํ ปน กิริยากิริยนฺติฯ

อุกฺขิตฺตกโอสารณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. โภชนปฺปฏิคฺคหณปฐมสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม อวสฺสุตาติ ฉนฺทราเคน ตินฺตาฯ อวสฺสุตสฺสาติ ตาทิสสฺเสวฯ ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วาติ เอตฺถ ปฏิคฺคหเณ ถุลฺลจฺจยํ, อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร สงฺฆาทิเสโสฯ

สาวตฺถิยํ สุนฺทรีนนฺทํ อารพฺภ อวสฺสุตาย อวสฺสุตสฺส หตฺถโต อามิสปฺปฏิคฺคหณวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เอกโตอวสฺสุเต ปฏิคฺคหเณ ทุกฺกฏํ, อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร ถุลฺลจฺจยํ, ยกฺขเปตปณฺฑกติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคหานํ หตฺถโต อุภโตอวสฺสุเตปิ สติ เอเสว นโยฯ ตตฺถ ปน เอกโตอวสฺสุเต สติ ทุกฺกฏํ, สพฺพตฺถ อุทกทนฺตโปนคฺคหเณปิ ปริโภเคปิ ทุกฺกฏเมวฯ อุโภสุ อนวสฺสุเตสุ, ‘‘อนวสฺสุโต’’ติ วา ญตฺวา คณฺหนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อุทกทนฺตโปนโต อญฺญํ อชฺโฌหรณียํ, อุภโตอวสฺสุตตา, สหตฺถา คหณํ, อชฺโฌหรณนฺติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ ปฐมปาราชิกสทิสานีติฯ

โภชนปฺปฏิคฺคหณปฐมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. โภชนปฺปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา

ฉฏฺเฐ ยโต ตฺวนฺติ ยสฺมา ตฺวํฯ อิงฺฆาติ อุยฺโยชนตฺเถ นิปาโตฯ อยมฺปีติ ยา เอวํ อุยฺโยเชติ, สา เอวํ อุยฺโยชเนน จ เตน วจเนน อิตริสฺสา ปฏิคฺคหเณน จ ทุกฺกฏานิ, อชฺโฌหารคณนาย ถุลฺลจฺจยานิ จ อาปชฺชิตฺวา โภชนปริโยสาเน สงฺฆาทิเสสํ อาปชฺชติฯ

สาวตฺถิยํ อญฺญตรํ ภิกฺขุนิํ อารพฺภ เอวํ อุยฺโยชนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาณตฺติกเมว, ปุริสสฺส วา ยกฺขาทีนํ วา หตฺถโต อุทกทนฺตโปนปฺปฏิคฺคหณุยฺโยชเน จ เตสํ ปริโภเค จ ทุกฺกฏํ, เอส นโย ยกฺขาทีนํ หตฺถโต อวเสสคฺคหณตฺถํ อุยฺโยชเน, เตสํ คหเณ, อชฺโฌหาเร จฯ โภชนปริโยสาเน ปน ถุลฺลจฺจยํฯ

‘‘อนวสฺสุโต’’ติ ญตฺวา วา, ‘‘กุปิตา น ปฏิคฺคณฺหตี’’ติ วา, ‘‘กุลานุทฺทยตาย น ปฏิคฺคณฺหตี’’ติ วา อุยฺโยเชนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ มนุสฺสปุริสตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา, ‘‘ขาทนียํ โภชนียํ คเหตฺวา ภุญฺชา’’ติ อุยฺโยชนา, เตน วจเนน คเหตฺวา อิตริสฺสา โภชนปริโยสานนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานีติฯ

โภชนปฺปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7-8-9. สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตมอฏฺฐมนวมสิกฺขาปทานํ สญฺจริตฺตาทิตฺตเย วุตฺตนเยเนว วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพฯ

สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สิกฺขํปจฺจาจิกฺขณสิกฺขาปทวณฺณนา

ทสเม กิํนุมาว สมณิโยติ กิํนุ อิมา เอว สมณิโยฯ ตาสาหนฺติ ตาสํ อหํฯ ยาวตติยกปทตฺโถ ภิกฺขุปาติโมกฺขวณฺณนายํ (กงฺขา. อฏฺฐ. นิคมนวณฺณนา), อวเสสวินิจฺฉโย จ ตตฺเถว สงฺฆเภทสิกฺขาปทวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ, อิทํ ปน สาวตฺถิยํ จณฺฑกาฬิภิกฺขุนิํ (ปาจิ. 709) อารพฺภ ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามี’’ติอาทิวจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เอวํ วจนเมว เจตฺถ จตูสุ องฺเคสุ ปฐมํ องฺคนฺติ อยํ วิเสโส, เสสํ ตาทิสเมวาติฯ

สิกฺขํปจฺจาจิกฺขณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. อธิกรณกุปิตสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกาทสเม กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณติ จตุนฺนํ อญฺญตรสฺมิํฯ ปจฺจากตาติ ปราชิตาฯ อิทมฺปิ สาวตฺถิยํ จณฺฑกาฬิํ อารพฺภ ‘‘ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย’’ติอาทิวจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสํ ทสเม วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

อธิกรณกุปิตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ