เมนู

48. สิตฺถาวการกสิกฺขาปทวณฺณนา

ทฺวาวีสติเม สิตฺถาวการกนฺติ สิตฺถานิ อวกิริตฺวา อวกิริตฺวา, อิธาปิ ‘‘กจวรํ ฉฑฺเฑนฺโต สิตฺถํ ฉฑฺฑยตี’’ติ (ปาจิ. 623) อิทํ อนาปตฺติยํ อธิกํฯ

49. ชิวฺหานิจฺฉารกสิกฺขาปทวณฺณนา

เตวีสติเม ชิวฺหานิจฺฉารกนฺติ ชิวฺหํ นิจฺฉาเรตฺวา นิจฺฉาเรตฺวาฯ

50-51. จปุจปุการกสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุวีสติเม จปุจปุการกนฺติ จปุ จปูติ เอวํ สทฺทํ กตฺวา กตฺวาฯ ปญฺจวีสติเมปิ เอเสว นโยฯ

52…เป.…54. หตฺถนิลฺเลหกาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

ฉพฺพีสติเม หตฺถนิลฺเลหกนฺติ หตฺถํ นิลฺเลหิตฺวา นิลฺเลหิตฺวาฯ ภุญฺชนฺเตน หิ องฺคุลิมตฺตมฺปิ นิลฺเลหิตุํ น วฏฺฏติฯ ฆนยาคุผาณิตปายาสาทิเก ปน องฺคุลีหิ คเหตฺวา องฺคุลิโย มุเข ปเวเสตฺวา ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ, สตฺตวีสติมอฏฺฐวีสติเมสุปิ เอเสว นโยฯ ตสฺมา เอกงฺคุลิยาปิ ปตฺโต น นิลฺเลหิตพฺโพ, เอกโอฏฺโฐปิ จ ชิวฺหาย น นิลฺเลหิตพฺโพ, โอฏฺฐมํเสหิ เอว ปน คเหตฺวา อนฺโต ปเวเสตุํ วฏฺฏติฯ

55. สามิสสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกูนติํสติเม น สามิเสนาติ เอตํ ปฏิกูลวเสน ปฏิกฺขิตฺตํ, ตสฺมา สงฺฆิกมฺปิ ปุคฺคลิกมฺปิ คิหิสนฺตกมฺปิ อตฺตโน สนฺตกมฺปิ สงฺโขปิ สราวกมฺปิ ถาลกมฺปิ น คเหตพฺพเมว, คณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ สเจ ปน หตฺถสฺส เอกเทโส อามิสมกฺขิโต น โหติ, เตน ปเทเสน คเหตุํ วฏฺฏติ, อิธ ‘‘โธวิสฺสามีติ วา, โธวาเปสฺสามีติ วา ปฏิคฺคณฺหาตี’’ติ (ปาจิ. 631) อิทํ อนาปตฺติยํ อธิกํฯ

56. สสิตฺถกสิกฺขาปทวณฺณนา

ติํสติเม ‘‘อุทฺธริตฺวา วา ภินฺทิตฺวา วา ปฏิคฺคเห วา นีหริตฺวา วา ฉฑฺเฑตี’’ติ อิทํ อนาปตฺติยํ อธิกํฯ ตตฺถ อุทฺธริตฺวา วาติ สิตฺถานิ อุทกโต อุทฺธริตฺวา, เอกสฺมิํ ฐาเน ราสิํ กตฺวา อุทกํ ฉฑฺเฑติฯ ภินฺทิตฺวา วาติ สิตฺถานิ ภินฺทิตฺวา อุทกคติกานิ กตฺวา ฉฑฺเฑติฯ ปฏิคฺคเห วาติ ปฏิคฺคเหน ปฏิจฺฉนฺตานํ ปฏิคฺคเห ฉฑฺเฑติฯ นีหริตฺวาติ พหิ นีหริตฺวา ฉฑฺเฑติ, เอวํ ฉฑฺเฑนฺตสฺส อนาปตฺติฯ

ติํสโภชนปฺปฏิสํยุตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

57. ฉตฺตปาณิสิกฺขาปทวณฺณนา

ธมฺมเทสนาปฏิสํยุตฺเตสุ ปฐเม ยํกิญฺจิ ฉตฺตํ ปาณิมฺหิ อสฺสาติ ฉตฺตปาณิฯ โส ตํ ฉตฺตํ ยตฺถกตฺถจิ สรีราวยเว ฐเปตฺวาปิ ยาว หตฺเถน น มุญฺจติ, ตาวสฺส ธมฺมํ เทเสตุํ น วฏฺฏติฯ สเจ ปนสฺส อญฺโญ ฉตฺตํ ธาเรติ, ปสฺเส วา ฐิตํ โหติ, หตฺถโต อปคตมตฺเต ฉตฺตปาณิ นาม น โหติ, ตสฺส เทเสตุํ วฏฺฏติฯ ธมฺมปริจฺเฉโท เจตฺถ ปทโสธมฺเม วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ

58-59. ทณฺฑปาณิสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย ทณฺโฑ นาม มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส จตุหตฺถปฺปมาโณ, ทณฺฑปาณิภาโว ปนสฺส ฉตฺตปาณิมฺหิ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ ตติเยปิ เอเสว นโยฯ อสิํ สนฺนหิตฺวา ฐิโตปิ หิ สตฺถปาณิสงฺขฺยํ น คจฺฉติฯ

60. อาวุธปาณิสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ สพฺพาปิ ธนุวิกติ สทฺธิํ สรวิกติยา อาวุธนฺติ เวทิตพฺพา, ตสฺมา สทฺธิํ วา สเรน ธนุํ คเหตฺวา, สุทฺธธนุํ วา สุทฺธสรํ วา สชิยธนุํ วา นิชฺชิยธนุํ วา คเหตฺวา ฐิตสฺส วา นิสินฺนสฺส วา ธมฺมํ เทเสตุํ น วฏฺฏติฯ สเจ ปนสฺส ธนุ ขนฺเธปิ ปฏิมุกฺกํ โหติ, ยาว น คณฺหาติ, ตาว วฏฺฏติฯ