เมนู

3. วิกาลคามปฺปเวสนสิกฺขาปทวณฺณนา

ตติเย สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉาติ อิทํ จาริตฺเต วุตฺตนยเมวฯ วิกาเลติ มชฺฌนฺหิกาติกฺกมโต ปฏฺฐาย อนฺโตอรุเณ, เอตสฺมิํ อนฺตเร ‘‘วิกาเล คามปฺปเวสนํ อาปุจฺฉามี’’ติ วา, ‘‘คามํ ปวิสิสฺสามี’’ติ วา อนาปุจฺฉิตฺวา อสติ ตถารูเป อจฺจายิเก กรณีเย ปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส ปริกฺเขปํ อติกฺกมนฺตสฺส, อปริกฺขิตฺตสฺส อุปจารํ โอกฺกมนฺตสฺส ปฐมปาเท ทุกฺกฏํ, ทุติยปาเท ปาจิตฺติยํฯ สเจปิ สมฺพหุลา เกนจิ กมฺเมน คามํ ปวิสนฺติ, สพฺเพหิ อญฺญมญฺญํ อาปุจฺฉิตพฺพํฯ ‘‘ตสฺมิํ คาเม ตํ กมฺมํ น สมฺปชฺชตี’’ติ อญฺญํ คามํ คจฺฉนฺตานํ ปุน อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิฯ สเจ ปน อุสฺสาหํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตฺวา วิหารํ คจฺฉนฺตา อนฺตรา อญฺญํ คามํ ปวิสิตุกามา โหนฺติ, อาปุจฺฉิตพฺพเมวฯ กุลฆเร วา อาสนสาลายํ วา ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา เตลภิกฺขาย วา สปฺปิภิกฺขาย วา จริตุกาเมน สเจ ปสฺเส ภิกฺขุ อตฺถิ, อาปุจฺฉิตพฺโพ, อสนฺเต ‘นตฺถี’ติ คนฺตพฺพํฯ วีถิํ โอตริตฺวา ปน ภิกฺขุํ ทิสฺวาปิ อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิฯ โย ปน คามมชฺเฌน มคฺโค โหติ, สเจ เตน คจฺฉนฺตสฺส ‘‘เตลาทีนํ อตฺถาย จริสฺสามี’’ติ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, ปสฺเส ภิกฺขุํ ทิสฺวา อาปุจฺฉิตพฺพํฯ มคฺคา อโนกฺกมฺม จรนฺตสฺส ปน อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิ, โอกฺกมนฺตสฺส วุตฺตนเยเนว ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย อารพฺภ วิกาเล คามปฺปเวสนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘สนฺตํ ภิกฺขุ’’นฺติ จ ‘‘อนาปุจฺฉา’’ติ จ ‘‘อญฺญตฺร ตถารูปา อจฺจายิกา กรณียา’’ติ จ อิมา ปเนตฺถ ติสฺโส อนุปญฺญตฺติโย, อสาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, กาเล วิกาลสญฺญิโน, เวมติกสฺส จ ทุกฺกฏํฯ กาลสญฺญิโน ปน, โย จ อจฺจายิเก วา กรณีเย, สนฺตํ วา อาปุจฺฉิตฺวา, อสนฺตํ วา อนาปุจฺฉิตฺวา ปวิสติ, อนฺตรารามภิกฺขุนุปสฺสยติตฺถิยเสยฺยปฏิกฺกมเนสุ วา อญฺญตรํ คจฺฉติ, ตสฺส, คาเมน มคฺโค โหติ, เตน คจฺฉโต, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉตา, อนุญฺญาตการณาภาโว, วิกาเล คามปฺปวิสนนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสาเนว, อิทํ ปน กิริยากิริยนฺติฯ

วิกาลคามปฺปเวสนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ เภทนเมว เภทนกํ, ตํ อสฺส อตฺถีติ เภทนกํฯ ตสฺมา เอวรูเป สูจิฆเร กรณการาปเนสุ ทุกฺกฏํ, ปฏิลาเภน ปน ตํ ภินฺทิตฺวา ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพํฯ

สกฺเกสุ สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ พหุสูจิฆรวิญฺญาปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, สาณตฺติกํ, อตฺตนา วิปฺปกตํ อตฺตนา วา, ปเรหิ วา, ปเรหิ วิปฺปกตมฺปิ อตฺตนา วา, ปเรหิ วา ปริโยสาเปตฺวา ลภนฺตสฺส จตุกฺกปาจิตฺติยํฯ อญฺญสฺสตฺถาย กรณการาปเนสุ, อญฺเญน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชเน ทุกฺกฏํฯ คณฺฐิเก อรณิเก วิเธ อญฺชนิยา อญฺชนิสลากาย วาสิชเฏ อุทกปุญฺฉนิยาติ เอเตสุ ยํกิญฺจิ อฏฺฐิอาทีหิ กโรนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ สูจิฆรตา, อฏฺฐิมยาทิตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สญฺจริตฺตสทิสานีติฯ

สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม มญฺจนฺติ มสารกาทีสุ อญฺญตรํฯ ปีฐมฺปิ ตาทิสเมว, ตํ ปน มญฺโจ วิย อติทีฆํ, อาสนฺทิโก วิย จ สมํ จตุรสฺสํ น โหติฯ เฉทนกํ เภทนกสทิสเมวฯ

สาวตฺถิยํ อุปนนฺทํ อารพฺภ อุจฺเจ มญฺเจ สยนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ปมาณิกํ กโรนฺตสฺส, ปมาณาติกฺกนฺตํ ลภิตฺวา ฉินฺทิตฺวา ยถา ปมาณเมว อุปริ ทิสฺสติ, เอวํ นิขณิตฺวา วา, อุตฺตานํ วา กตฺวา, อฏฺฏกํ วา พนฺธิตฺวา ปริภุญฺชนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ ปมาณาติกฺกนฺตมญฺจปีฐตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ เสสํ สพฺพํ สูจิฆรสิกฺขาปทสทิสเมวาติฯ

มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ