เมนู

7. มหาเปสการสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตเม ตตฺร เจ โส ภิกฺขูติ ยตฺร คาเม วา นิคเม วา ตนฺตวายา, ตตฺรฯ ปุพฺเพ อปฺปวาริโตติ จีวรสามิเกหิ อปฺปวาริโต หุตฺวา วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺยาติ วิสิฏฺฐกปฺปํ อธิกวิธานํ อาปชฺเชยฺยฯ อิทานิ เยนากาเรน วิกปฺปํ อาปนฺโน โหติ, ตํ ทสฺเสตุํ อิทํ โข, อาวุโสติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ อายตนฺติ ทีฆํฯ วิตฺถตนฺติ ปุถุลํฯ อปฺปิตนฺติ ฆนํฯ สุวีตนฺติ สุฏฺฐุ วีตํ, สพฺพฏฺฐาเนสุ สมํ กตฺวา วีตํฯ สุปฺปวายิตนฺติ สุฏฺฐุ ปวายิตํ, สพฺพฏฺฐาเนสุ สมํ กตฺวา ตนฺเต ปสาริตํฯ สุวิเลขิตนฺติ เลขนิยา สุฏฺฐุ วิเลขิตํฯ สุวิตจฺฉิตนฺติ โกจฺเฉน สุฏฺฐุ วิตจฺฉิตํ, สุฏฺฐุ นิทฺโธตนฺติ อตฺโถฯ ปิณฺฑปาตมตฺตมฺปีติ เอตฺถ จ น ภิกฺขุโน ปิณฺฑปาตทานมตฺเตน ตํ นิสฺสคฺคิยํ โหติ, สเจ ปน เต ตสฺส วจเนน จีวรสามิกานํ หตฺถโต สุตฺตํ คเหตฺวา อีสกมฺปิ อายตํ วา วิตฺถตํ วา อปฺปิตํ วา กโรนฺติ, อถ เตสํ ปโยเค ภิกฺขุโน ทุกฺกฏํ, ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ

สาวตฺถิยํ อุปนนฺทํ อารพฺภ จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, ญาตเก อญฺญาตกสญฺญิโน เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํฯ ญาตกปฺปวาริตานํ ตนฺตวาเยหิ, อญฺญสฺส วา อตฺถาย, อตฺตโน วา ธเนน, มหคฺฆํ วายาเปตุกามํ อปฺปคฺฆํ วายาเปนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อญฺญาตกอปฺปวาริตานํ ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา วิกปฺปมาปชฺชนตา, จีวรสฺส อตฺตุทฺเทสิกตา, ตสฺส วจเนน สุตฺตวฑฺฒนํ, จีวรปฺปฏิลาโภติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ โธวาปนสิกฺขาปเท วุตฺตนยาเนวาติฯ

มหาเปสการสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. อจฺเจกจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐเม ทสาหานาคตนฺติ ทส อหานิ ทสาหํ, เตน ทสาเหน อนาคตา ทสาหานาคตา, ทสาเหน อสมฺปตฺตาติ อตฺโถ, ตํ ทสาหานาคตํ, อจฺจนฺตสํโยควเสน ภุมฺมตฺเถ อุปโยควจนํฯ กตฺติกเตมาสิกปุณฺณมนฺติ ปฐมกตฺติกปุณฺณมํ, อิธาปิ ปฐมปทสฺส อนุปโยคตา ปุริมนเยเนว ภุมฺมตฺเถ อุปโยควจนํฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – ยโต ปฏฺฐาย ปฐมปฺปวารณา ‘‘ทสาหานาคตา’’ติ วุจฺจติ, สเจปิ ตานิ ทิวสานิ อจฺจนฺตเมว ภิกฺขุโน อจฺเจกจีวรํ อุปฺปชฺเชยฺย, ‘‘อจฺเจกํ อิท’’นฺติ ชานมาเนน ภิกฺขุนา สพฺพมฺปิ ปฏิคฺคเหตพฺพนฺติฯ เตน ปวารณามาสสฺส ชุณฺหปกฺขปญฺจมิโต ปฏฺฐาย อุปฺปนฺนสฺส จีวรสฺส นิธานกาโล ทสฺสิโต โหติฯ กามญฺเจส ‘‘ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพ’’นฺติอิมินาว สิทฺโธ, อฏฺฐุปฺปตฺติวเสน ปน อปุพฺพํ วิย อตฺถํ ทสฺเสตฺวา สิกฺขาปทํ ฐปิตํฯ อจฺเจกจีวรนฺติ คมิกคิลานคพฺภินิอภินวุปฺปนฺนสทฺธานํ ปุคฺคลานํ อญฺญตเรน ‘‘วสฺสาวาสิกํ ทสฺสามี’’ติ เอวํ อาโรเจตฺวา ทินฺนํฯ สเจ ตํ ปุเร ปวารณาย วิภชิตํ, เยน คหิตํ, เตน วสฺสจฺเฉโท น กาตพฺโพ, กโรติ เจ, ตํ จีวรํ สงฺฆิกํ โหติฯ ยาว จีวรกาลสมยนฺติ อนตฺถเต กถิเน ยาว วสฺสานสฺส ปจฺฉิโม มาโส, อตฺถเต กถิเน ยาว ปญฺจ มาสา, ตาว นิกฺขิปิตพฺพํฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อจฺเจกจีวรสฺส จีวรกาลสมยํ อติกฺกมนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, เสสเมตฺถ จีวรวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

อจฺเจกจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ