4. วสฺสิกสาฏิกสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ มาโส เสโส คิมฺหานนฺติ จตุนฺนํ คิมฺหมาสานํ เอโก ปจฺฉิมมาโส เสโสฯ ปริเยสิตพฺพนฺติ คิมฺหานํ ปจฺฉิมมาสสฺส ปฐมทิวสโต ปฏฺฐาย ยาว กตฺติกมาสสฺส ปจฺฉิมทิวโส, ตาว ‘‘กาโล วสฺสิกสาฏิกายา’’ติอาทินา สตุปฺปาทกรเณน, สงฺฆสฺส ปวาริตฏฺฐานโต, อตฺตโน ญาตกปฺปวาริตฏฺฐานโต ปน ‘‘เทถ เม วสฺสิกสาฏิกจีวร’’นฺติอาทิกาย วิญฺญตฺติยาปิ ปริเยสิตพฺพํฯ อญฺญาตกอปฺปวาริตฏฺฐาเน สตุปฺปาทํ กโรนฺตสฺส วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ, ยถา วา ตถา วา ‘‘เทถ เม’’ติอาทิวจเนน วิญฺญาเปนฺตสฺส อญฺญาตกวิญฺญตฺติสิกฺขาปเทน นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ กตฺวา นิวาเสตพฺพนฺติ คิมฺหานํ ปจฺฉิมทฺธมาสสฺส ปฐมทิวสโต ปฏฺฐาย ยาว กตฺติกมาสสฺส ปจฺฉิมทิวโส, ตาว สูจิกมฺมนิฏฺฐาเนน สกิมฺปิ วณฺณเภทมตฺตรชเนน กปฺปพินฺทุกรเณน จ กตฺวา ปริทหิตพฺพาฯ เอตฺตาวตา คิมฺหานํ ปจฺฉิโม มาโส ปริเยสนกฺเขตฺตํ , ปจฺฉิโม อทฺธมาโส กรณนิวาสนกฺเขตฺตมฺปิ, วสฺสานสฺส จตูสุ มาเสสุ สพฺพมฺปิ ตํ วฏฺฏตีติ อยมตฺโถ ทสฺสิโต โหติฯ โย จายํ คิมฺหานํ ปจฺฉิโม มาโส อนุญฺญาโต, เอตฺถ กตปริเยสิตมฺปิ วสฺสิกสาฏิกํ อธิฏฺฐาตุํ น วฏฺฏติฯ สเจ ตสฺมิํ มาเส อติกฺกนฺเต วสฺสํ อุกฺกฑฺฒิยติ, ปุน มาสปริหารํ ลภติ, โธวิตฺวา ปน นิกฺขิปิตฺวา วสฺสูปนายิกทิวเส อธิฏฺฐาตพฺพาฯ สเจ สติสมฺโมเสน วา อปฺปโหนกภาเวน วา อกตา โหติฯ เต จ ทฺเว มาเส วสฺสานสฺส จตุมาสนฺติ ฉ มาเส ปริหารํ ลภติฯ สเจ ปน กตฺติกมาเส กถินํ อตฺถริยติ, อปเรปิ จตฺตาโร มาเส ลภติ, เอวํ ทส มาสา โหนฺติฯ ตโต ปรมฺปิ สติยา ปจฺจาสาย ตํ มูลจีวรํ กตฺวา ฐเปนฺตสฺส เอกมาสนฺติ เอวํ เอกาทส มาเส ปริหารํ ลภติ, อิโต ปรํ เอกาหมฺปิ น ลภติฯ

โอเรน เจ มาโส เสโส คิมฺหานนฺติ คิมฺหานํ ปจฺฉิมมาสสฺส โอริมภาเค ยาว เหมนฺตสฺส ปฐมทิวโส, ตาวาติ อตฺโถฯ ปริเยเสยฺยาติ เอเตสุ สตฺตสุ ปิฏฺฐิสมยมาเสสุ อญฺญาตกอปฺปวาริตฏฺฐานโต สตุปฺปาทกรเณน ปริเยสนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ, วิญฺญาเปนฺตสฺส อญฺญาตกวิญฺญตฺติสิกฺขาปเทน นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ, ญาตกปฺปวาริเต วิญฺญาเปนฺตสฺส เตน สิกฺขาปเทน อนาปตฺติ, สตุปฺปาทํ กโรนฺตสฺส อิมินา สิกฺขาปเทน อาปตฺติฯ โอเรนทฺธมาโส เสโส คิมฺหานนฺติ คิมฺหานสฺส ปจฺฉิมทฺธมาสโต โอริมภาเค เอกสฺมิํ อทฺธมาเสฯ กตฺวา นิวาเสยฺยาติ เอตฺถนฺตเร ธมฺเมน อุปฺปนฺนมฺปิ กตฺวา นิวาเสนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ

สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ วสฺสิกสาฏิกปริเยสนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, อสาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, อูนกมาสทฺธมาเสสุ อติเรกสญฺญิโน เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํ, ตถา สติยา วสฺสิกสาฏิกาย นคฺคสฺส กายํ โอวสฺสาปยโตฯ โปกฺขรณิยาทีสุ ปน นฺหายนฺตสฺส วา อจฺฉินฺนจีวรสฺส วา นฏฺฐจีวรสฺส วา ‘‘อนิวตฺถํ โจรา หรนฺตี’’ติ เอวํ อาปทาสุ วา นิวาสยโต อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ

เอตฺถ จ วสฺสิกสาฏิกาย อตฺตุทฺเทสิกตา, อสมเย ปริเยสนตา, ตาย จ ปฏิลาโภติ อิมานิ ตาว ปริเยสนาปตฺติยา ตีณิ องฺคานิ ฯ สจีวรตา, อาปทาภาโว, วสฺสิกสาฏิกาย สกภาโว, อสมเย นิวาสนนฺติ อิมานิ นิวาสนาปตฺติยา จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ โธวาปนสิกฺขาปเท วุตฺตนยาเนวาติฯ

วสฺสิกสาฏิกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม สามํ จีวรํ ทตฺวาติ เวยฺยาวจฺจาทีนิ ปจฺจาสิสมาโน สยเมว ทตฺวาฯ อจฺฉินฺเทยฺยาติ เวยฺยาวจฺจาทีนิ อกโรนฺตํ ทิสฺวา สกสญฺญาย อจฺฉินฺทนฺตสฺส วตฺถุคณนาย อาปตฺติโยฯ อจฺฉินฺทาเปยฺยาติเอตฺถ ปน ‘‘อจฺฉินฺทา’’ติ อาณตฺติยา ทุกฺกฏํ, อจฺฉินฺเทสุ ยตฺตกานิ อาณตฺตานิ, เตสํ คณนาย อาปตฺติโยฯ

สาวตฺถิยํ อุปนนฺทํ อารพฺภ จีวรอจฺฉินฺทนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, สาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํฯ อนุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺญิโน, เวมติกสฺส, อนุปสมฺปนฺนสญฺญิโน วา, อุปสมฺปนฺนสฺสาปิ วิกปฺปนุปคปจฺฉิมจีวรํ ฐเปตฺวา อญฺญํ ปริกฺขารํ, อนุปสมฺปนฺนสฺส จ ยํกิญฺจิ อจฺฉินฺทโต วา ทุกฺกฏํฯ เตน ตุฏฺเฐน วา กุปิเตน วา ทินฺนํ ปน ตสฺส วิสฺสาสํ วา คณฺหนฺตสฺส อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ วิกปฺปนุปคปจฺฉิมจีวรตา, สามํ ทินฺนตา, สกสญฺญิตา, อุปสมฺปนฺนตา, โกธวเสน อจฺฉินฺทนํ วา อจฺฉินฺทาปนํ วาติ อิมาเนตฺถ ปญฺจ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานิ อญฺญตฺร เวทนายฯ เวทนา ปน อิธ ทุกฺขเวทนาเยวาติฯ

จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ