สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย อารพฺภ รูปิยสํโวหารวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ยํ อตฺตโน ธเนน ปริวตฺเตติ, ตสฺส วา ธนสฺส วา รูปิยภาโว เจว, ปริวตฺตนญฺจาติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ กิริยํ, เสสํ อนนฺตรสิกฺขาปเท วุตฺตนยเมวาติฯ

รูปิยสํโวหารสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. กยวิกฺกยสิกฺขาปทวณฺณนา

ทสเม นานปฺปการกนฺติ จีวราทีนํ กปฺปิยภณฺฑานํ วเสน อเนกวิธํฯ กยวิกฺกยนฺติ กยญฺเจว วิกฺกยญฺจฯ ‘‘อิมินา อิมํ เทหิ, อิมํ อาหร, ปริวตฺเตหิ, เจตาเปหี’’ติ อิมินา หิ นเยน ปรสฺส กปฺปิยภณฺฑํ คณฺหนฺโต กยํ สมาปชฺชติ, อตฺตโน กปฺปิยภณฺฑํ เทนฺโต วิกฺกยํ สมาปชฺชติฯ ตสฺมา ฐเปตฺวา ปญฺจ สหธมฺมิเก ยํ เอวํ อตฺตโน กปฺปิยภณฺฑํ ทตฺวา มาตุ สนฺตกมฺปิ กปฺปิยภณฺฑํ คณฺหาติ, ตํ นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ วุตฺตลกฺขณวเสน สงฺฆคณปุคฺคเลสุ ยสฺส กสฺสจิ นิสฺสชฺชิตพฺพํ, ‘‘อิมํ ภุญฺชิตฺวา วา คเหตฺวา วา อิทํ นาม อาหร วา กโรหิ วา’’ติ รชนาทิํ อาหราเปตฺวา วา ธมกรณาทิปริกฺขารํ ภูมิโสธนาทิญฺจ นวกมฺมํ กาเรตฺวา วา สนฺตํ วตฺถุ นิสฺสชฺชิตพฺพํ, อสนฺเต ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพเมวฯ

สาวตฺถิยํ อุปนนฺทํ อารพฺภ กยวิกฺกยวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อิทํ กิํ อคฺฆตี’’ติ เอวํ อคฺฆํ ปุจฺฉนฺตสฺส, ยสฺส หตฺถโต ภณฺฑํ คณฺหิตุกาโม โหติ, ตํ ฐเปตฺวา อญฺญํ อนฺตมโส ตสฺเสว ปุตฺตภาตุกมฺปิ กปฺปิยการกํ กตฺวา ‘‘อิมินา อิทํ นาม คเหตฺวา เทหี’’ติ อาจิกฺขนฺตสฺส, ‘‘อิทํ อมฺหากํ อตฺถิ, อมฺหากญฺจ อิมินา จ อิมินา จ อตฺโถ’’ติ เอวํ วตฺวา อตฺตโน ธเนน ลทฺธํ คณฺหนฺตสฺส, สหธมฺมิเกหิ สทฺธิํ กยวิกฺกยํ กโรนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ ยํ อตฺตโน ธเนน ปริวตฺเตติ, เยน จ ปริวตฺเตติ, เตสํ กปฺปิยวตฺถุตา, อสหธมฺมิกตา, กยวิกฺกยาปชฺชนญฺจาติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ เสสํ รูปิยสํโวหาเร วุตฺตนยเมวาติฯ

กยวิกฺกยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เอฬกโลมวคฺโค ทุติโยฯ

3. ปตฺตวคฺโค