เมนู

ตตฺถ เอตทญฺญาย เย สตาติ เอตํ นิพฺพานํ ปทมจฺจุตํ ‘‘สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา’’ติอาทินา (ธ. ป. 277; เถรคา. 676; กถา. 753) นเยน วิปสฺสนฺตา อนุปุพฺเพน ชานิตฺวา เย กายานุปสฺสนาสติอาทีหิ สตาฯ ทิฏฺฐธมฺมาภินิพฺพุตาติ วิทิตธมฺมตฺตา ทิฏฺฐธมฺมา จ ราคาทินิพฺพาเนน จ อภินิพฺพุตาฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปากฏเมวฯ

เอวํ ภควา อิทมฺปิ สุตฺตํ อรหตฺตนิกูเฏเนว เทเสสิ, เทสนาปริโยสาเน จ ปุพฺพสทิโส เอว ธมฺมาภิสมโย อโหสีติฯ

สทฺธมฺมปฺปชฺโชติกาย จูฬนิทฺเทส-อฏฺฐกถาย

เหมกมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. โตเทยฺยมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

[57] นวเม โตเทยฺยสุตฺเต – วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโสติ ตสฺส กีทิโส วิโมกฺโข อิจฺฉิตพฺโพติ ปุจฺฉติฯ

[58] อิทานิสฺส อญฺญวิโมกฺขาภาวํ ทสฺเสนฺโต ภควา ทุติยํ คาถมาหฯ ตตฺถ วิโมกฺโข ตสฺส นาปโรติ ตสฺส อญฺโญ วิโมกฺโข นตฺถิฯ

[59] เอวํ ‘‘ตณฺหกฺขโย เอว วิโมกฺโข’’ติ วุตฺเตปิ ตมตฺถํ อสลฺลกฺเขนฺโต ‘‘นิราสโส โส อุท อาสสาโน’’ติ ปุน ปุจฺฉติฯ ตตฺถ อุท ปญฺญกปฺปีติ อุทาหุ สมาปตฺติญาณาทินา ญาเณน ตณฺหากปฺปํ วา ทิฏฺฐิกปฺปํ วา กปฺปยติฯ

[60] อถสฺส ภควา ตํ อาจิกฺขนฺโต จตุตฺถํ คาถมาหฯ ตตฺถ กามภเวติ กาเม จ ภเว จฯ

รูเป นาสีสตีติ จตุสมุฏฺฐานิเก รูปารมฺมเณ ฉนฺทราควเสน น ปตฺเถติฯ สทฺธาทีสุปิ เอเสว นโยฯ ปลิโพธฏฺเฐน ราโค เอว กิญฺจนํ ราคกิญฺจนํ มทนฏฺเฐน วาฯ โทสกิญฺจนาทีสุปิ เอเสว นโยฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปากฏเมวฯ

เอวํ ภควา อิทมฺปิ สุตฺตํ อรหตฺตนิกูเฏเนว เทเสสิ, เทสนาปริโยสาเน จ ปุพฺพสทิโส เอว ธมฺมาภิสมโย อโหสีติฯ

สทฺธมฺมปฺปชฺโชติกาย จูฬนิทฺเทส-อฏฺฐกถาย

โตเทยฺยมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ