ตสฺส ทฺเว วคฺคา อฏฺฐกวคฺโค ปารายนวคฺโค ขคฺควิสาณสุตฺตญฺจ, เอเกกสฺมิํ วคฺเค โสฬส โสฬส กตฺวา ขคฺควิสาณสุตฺตญฺจาติ เตตฺติํส สุตฺตานิ กามสุตฺตาทิขคฺควิสาณสุตฺตปริโยสานานิ ฯ เอวํ อเนกธา ววตฺถาปิตสฺส อิมสฺส มหานิทฺเทสสฺส อนุปุพฺพปทตฺถวณฺณนํ กริสฺสามิฯ อยญฺหิ มหานิทฺเทโส ปาฐโต อตฺถโต จ อุทฺทิสนฺเตน นิทฺทิสนฺเตน จ สกฺกจฺจํ อุทฺทิสิตพฺโพ นิทฺทิสิตพฺโพ จ, อุคฺคณฺหนฺเตนาปิ สกฺกจฺจํ อุคฺคณฺหิตพฺโพ ธาเรตพฺโพ จฯ ตํ กิสฺส เหตุ? คมฺภีรตฺตา อิมสฺส มหานิทฺเทสสฺส โลกหิตาย โลเก จิรฏฺฐิตตฺถนฺติฯ

1. อฏฺฐกวคฺโค

1. กามสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

ตตฺถ กามสุตฺตํ อาทิฯ ตสฺมิมฺปิ ‘‘กามํ กามยมานสฺสา’’ติ คาถา อาทิฯ สา อุทฺเทสนิทฺเทสปฏินิทฺเทสวเสน ติธา ฐิตาฯ ‘‘กามํ กามยมานสฺสา’’ติ เอวมาทิ อุทฺเทโสฯ ‘‘กามาติ อุทฺทานโต ทฺเว กามา – วตฺถุกามา จ กิเลสกามา จา’’ติ นิทฺเทโสฯ ‘‘กตเม วตฺถุกามา? มนาปิกา รูปา’’ติ เอวมาทิ ปฏินิทฺเทโสฯ

[1] ตตฺถ กามนฺติ มนาปิยรูปาทิเตภูมกธมฺมสงฺขาตํ วตฺถุกามํฯ กามยมานสฺสาติ อิจฺฉมานสฺสฯ ตสฺส เจตํ สมิชฺฌตีติ ตสฺส กามยมานสฺส สตฺตสฺส ตํ กามสงฺขาตํ วตฺถุ สมิชฺฌติ เจ, สเจ โส ตํ ลภตีติ วุตฺตํ โหติฯ อทฺธา ปีติมโน โหตีติ เอกํสํ ตุฏฺฐจิตฺโต โหติฯ ลทฺธาติ ลภิตฺวาฯ มจฺโจติ สตฺโตฯ ยทิจฺฉตีติ ยํ อิจฺฉติฯ อิทํ ปน สงฺเขปโต ปทตฺถสมฺพนฺธมตฺตเมว, วิตฺถาโร ปน อุปริ ปาฬิยํ อาคตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ ยถา จ อิมสฺมิํ, เอวํ อิโต ปรํ สพฺเพสุปีติฯ

กามาติ อุทฺทิสิตพฺพปทํฯ อุทฺทานโตติ นิทฺทิสิตพฺพปทํฯ อุทฺทานโตติ วคฺควเสน ‘‘มจฺฉุทฺทานํ กิเนยฺยา’’ติ อาทีสุ วิยฯ อถ วา อุปรูปริ ทานโต อุทฺทานํ, อุทฺธํ อุทฺธํ โสธนโต พฺยวทานฏฺเฐน โวทานํ วิยฯ วิตฺถารกรณภาเวน วาฯ กามา อิติ ปาฐเสสํ กตฺวา วตฺตพฺพํฯ