เมนู

อุสฺสหนวเสน อุสฺสาโห จฯ อธิมตฺตุสฺสหนวเสน อุสฺโสฬฺหี จฯ วายาโม เจโส ปารํ คมนฏฺเฐนฯ อุสฺสาโห เจโส ปุพฺพงฺคมนฏฺเฐนฯ อุสฺโสฬฺหี เจโส อธิมตฺตฏฺเฐนฯ อปฺปฏิวานิ จาติ อนิวตฺตนา จฯ สติ จ สมฺปชญฺญนฺติ สรตีติ สติฯ สมฺปชานาตีติ สมฺปชญฺญํ, สมนฺตโต ปกาเรหิ ชานาตีติ อตฺโถฯ สาตฺถกสมฺปชญฺญํ สปฺปายสมฺปชญฺญํ โคจรสมฺปชญฺญํ อสมฺโมหสมฺปชญฺญนฺติ อิมสฺส สมฺปชานสฺส วเสน เภโท เวทิตพฺโพฯ อาตปฺปนฺติ กิเลสตาปนวีริยํฯ ปธานนฺติ อุตฺตมวีริยํฯ อธิฏฺฐานนฺติ กุสลกรเณ ปติฏฺฐาภาโวฯ อนุโยโคติ อนุยุญฺชนํฯ อปฺปมาโทติ นปฺปมชฺชนํ, สติยา อวิปฺปวาโสฯ

อิมํ โลกํ นาสีสตีติ มูลปทํฯ สกตฺตภาวนฺติ อตฺตโน อตฺตภาวํฯ ปรตฺตภาวนฺติ ปรโลเก อตฺตภาวํฯ สกรูปเวทนาทโย อตฺตโน ปญฺจกฺขนฺเธ, ปรรูปเวทนาทโย จ ปรโลเก ปญฺจกฺขนฺเธฯ กามธาตุนฺติ กามภวํฯ รูปธาตุนฺติ รูปภวํฯ อรูปธาตุนฺติ อรูปภวํฯ ปุน รูปารูปวเสน ทุกํ ทสฺเสตุํ กามธาตุํ รูปธาตุํ เอกํ กตฺวา, อรูปธาตุํ เอกํ กตฺวา วุตฺตํฯ คติํ วาติ ปติฏฺฐานวเสน ปญฺจคติ วุตฺตาฯ อุปปตฺติํ วาติ นิพฺพตฺติวเสน จตุโยนิ วุตฺตาฯ ปฏิสนฺธิํ วาติ ติณฺณํ ภวานํ ฆฏนวเสน ปฏิสนฺธิ วุตฺตาฯ ภวํ วาติ กมฺมภววเสนฯ สํสารํ วาติ ขนฺธาทีนํ อพฺโพจฺฉินฺนวเสนฯ วฏฺฏํ วาติ เตภูมกวฏฺฏํ นาสีสตีติฯ

สทฺธมฺมปฺปชฺโชติกาย มหานิทฺเทสฏฺฐกถาย

คุหฏฺฐกสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ทุฏฺฐฏฺฐกสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

[15] ทุฏฺฐฏฺฐเก ปฐมคาถายํ ตาว ตตฺถ วทนฺตีติ ภควนฺตํ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ อุปวทนฺติฯ ทุฏฺฐมนาปิ เอเก, อโถปิ เว สจฺจมนาติ เอกจฺเจ ทุฏฺฐจิตฺตา, เอกจฺเจ ตถสญฺญิโนปิ หุตฺวา ติตฺถิยา ตุฏฺฐจิตฺตา, เย เตสํ สุตฺวา สทฺทหิํสุ, เต สจฺจมนาติ อธิปฺปาโยฯ วาทญฺจ ชาตนฺติ เอตํ อกฺโกสวาทํ อุปฺปนฺนํฯ มุนิ โน อุเปตีติ อการกตาย จ อกุปฺปนตาย จ พุทฺธมุนิ น อุเปติฯ ตสฺมา มุนี นตฺถิ ขิโล กุหิญฺจีติ เตน การเณน อยํ มุนิ, ราคาทิขิเลหิ นตฺถิ ขิโล กุหิญฺจีติ เวทิตพฺโพฯ