เมนู

[131] อนาปตฺติ สสญฺญิสฺส, วิสฺสาสคฺคาเห, ตาวกาลิเก, เปตปริคฺคเห, ติรจฺฉานคตปริคฺคเห, ปํสุกูลสญฺญิสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, (ขิตฺตจิตฺตสฺส เวทนาฏฺฏสฺส) [(ขิตฺตจิตฺตสฺส เวทนาฏฺฏสฺส) กตฺถจิ นตฺถิ] อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

อทินฺนาทานมฺหิ ปฐมภาณวาโร นิฏฺฐิโตฯ

วินีตวตฺถุอุทฺทานคาถา

รชเกหิ ปญฺจ อกฺขาตา, จตุโร อตฺถรเณหิ จ;

อนฺธกาเรน เว ปญฺจ, ปญฺจ หารณเกน จฯ

นิรุตฺติยา ปญฺจ อกฺขาตา, วาเตหิ อปเร ทุเว;

อสมฺภินฺเน กุสาปาโต, ชนฺตคฺเคน [ชนฺตาฆเรน (สฺยา.)] สหา ทสฯ

วิฆาเสหิ ปญฺจ อกฺขาตา, ปญฺจ เจว อมูลกา;

ทุพฺภิกฺเข กุรมํสญฺจ [กูรมํสญฺจ (สฺยา.)], ปูวสกฺขลิโมทกาฯ

ฉปริกฺขารถวิกา , ภิสิวํสา น นิกฺขเม;

ขาทนียญฺจ วิสฺสาสํ, สสญฺญายปเร ทุเวฯ

สตฺต นาวหรามาติ, สตฺต เจว อวาหรุํ;

สงฺฆสฺส อวหรุํ สตฺต, ปุปฺเผหิ อปเร ทุเวฯ

ตโย จ วุตฺตวาทิโน, มณิ ตีณิ อติกฺกเม;

สูกรา จ มิคา มจฺฉา, ยานญฺจาปิ ปวตฺตยิฯ

ทุเว เปสี ทุเว ทารู, ปํสุกูลํ ทุเว ทกา;

อนุปุพฺพวิธาเนน , ตทญฺโญ น ปริปูรยิฯ

สาวตฺถิยา จตุโร มุฏฺฐี, ทฺเว วิฆาสา ทุเว ติณา;

สงฺฆสฺส ภาชยุํ สตฺต, สตฺต เจว อสฺสามิกาฯ

ทารุทกา มตฺติกา ทฺเว ติณานิ;

สงฺฆสฺส สตฺต อวหาสิ เสยฺยํ;

สสฺสามิกํ น จาปิ นีหเรยฺย;

หเรยฺย สสฺสามิกํ ตาวกาลิกํฯ

จมฺปา ราชคเห เจว, เวสาลิยา จ อชฺชุโก;

พาราณสี จ โกสมฺพี, สาคลา ทฬฺหิเกน จาติฯ

วินีตวตฺถุ

[132] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา รชกภณฺฑิกํ อวหริํสุฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ – ‘‘ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํฯ กจฺจิ นุ โข มยํ ปาราชิกํ อาปตฺติํ อาปนฺนา’’ติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อาปตฺติํ ตุมฺเห, ภิกฺขเว, อาปนฺนา ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา มหคฺฆํ ทุสฺสํ ปสฺสิตฺวา เถยฺยจิตฺตํ อุปฺปาเทสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ – ‘‘ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ, กจฺจิ นุ โข อหํ ปาราชิกํ อาปตฺติํ อาปนฺโน’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, จิตฺตุปฺปาเท’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา มหคฺฆํ ทุสฺสํ ปสฺสิตฺวา เถยฺยจิตฺโต อามสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺสฯ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา มหคฺฆํ ทุสฺสํ ปสฺสิตฺวา เถยฺยจิตฺโต ผนฺทาเปสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺสฯ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ