เมนู

[590] ‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุํ รูปิยฉฑฺฑกํ สมฺมนฺเนยฺยฯ เอสา ญตฺติฯ

‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุํ รูปิยฉฑฺฑกํ สมฺมนฺนติฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน รูปิยฉฑฺฑกสฺส สมฺมุติ, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺยฯ

‘‘สมฺมโต สงฺเฆน อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ รูปิยฉฑฺฑโกฯ ขมติ สงฺฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’’ติฯ

เตน สมฺมเตน ภิกฺขุนา อนิมิตฺตํ กตฺวา ปาเตตพฺพํฯ สเจ นิมิตฺตํ กตฺวา ปาเตติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[591] รูปิเย รูปิยสญฺญี รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ รูปิเย เวมติโก รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ รูปิเย อรูปิยสญฺญี รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ อรูปิเย รูปิยสญฺญี รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อรูปิเย เวมติโก รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ อรูปิเย อรูปิยสญฺญี รูปิยํ เจตาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ

อรูปิเย รูปิยสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อรูปิเย เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อรูปิเย อรูปิยสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[592] อนาปตฺติ อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

รูปิยสํโวหารสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ นวมํฯ

10. กยวิกฺกยสิกฺขาปทํ

[593] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปฏฺโฏ โหติ จีวรกมฺมํ กาตุํฯ โส ปฏปิโลติกานํ สงฺฆาฏิํ กริตฺวา สุรตฺตํ สุปริกมฺมกตํ กตฺวา ปารุปิฯ

อถ โข อญฺญตโร ปริพฺพาชโก มหคฺฆํ ปฏํ ปารุปิตฺวา เยนายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สุนฺทรา โข ตฺยายํ, อาวุโส, สงฺฆาฏิ; เทหิ เม ปเฏนา’’ติฯ ‘‘ชานาหิ, อาวุโส’’ติฯ ‘‘อามาวุโส, ชานามี’’ติฯ ‘‘หนฺทาวุโส’’ติ, อทาสิฯ อถ โข โส ปริพฺพาชโก ตํ สงฺฆาฏิํ ปารุปิตฺวา ปริพฺพาชการามํ อคมาสิฯ ปริพฺพาชกา ตํ ปริพฺพาชกํ เอตทโวจุํ – ‘‘สุนฺทรา โข ตฺยายํ, อาวุโส, สงฺฆาฏิ; กุโต ตยา ลทฺธา’’ติ? ‘‘เตน เม, อาวุโส, ปเฏน ปริวตฺติตา’’ติฯ ‘‘กติหิปิ ตฺยายํ, อาวุโส, สงฺฆาฏิ ภวิสฺสติ, โสเยว เต ปโฏ วโร’’ติฯ

อถ โข โส ปริพฺพาชโก – ‘‘สจฺจํ โข ปริพฺพาชกา อาหํสุ – ‘กติหิปิ มฺยายํ สงฺฆาฏิ ภวิสฺสติ! โสเยว เม ปโฏ วโร’’’ติ เยนายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ เอตทโวจ – ‘‘หนฺท เต, อาวุโส, สงฺฆาฏิ [สงฺฆาฏิํ (สฺยา. ก.)]; เทหิ เม ปฏ’’นฺติฯ ‘‘นนุ ตฺวํ, อาวุโส, มยา วุตฺโต – ‘ชานาหิ, อาวุโส’ติ ! นาห ทสฺสามี’’ติฯ อถ โข โส ปริพฺพาชโก อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘คิหีปิ นํ คิหิสฺส วิปฺปฏิสาริสฺส เทนฺติ, กิํ ปน ปพฺพชิโต ปพฺพชิตสฺส น ทสฺสตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู ตสฺส ปริพฺพาชกสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขิยฺยนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺสฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปริพฺพาชเกน สทฺธิํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชิสฺสตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุปนนฺท, ปริพฺพาชเกน สทฺธิํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, ปริพฺพาชเกน สทฺธิํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชิสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[594] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ นานปฺปการกํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺเชยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[595] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

นานปฺปการกํ นาม จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารา, อนฺตมโส จุณฺณปิณฺโฑปิ ทนฺตกฏฺฐมฺปิ ทสิกสุตฺตมฺปิฯ

กยวิกฺกยํ สมาปชฺเชยฺยาติ อิมินา อิมํ เทหิ, อิมินา อิมํ อาหร, อิมินา อิมํ ปริวตฺเตหิ, อิมินา อิมํ เจตาเปหีติฯ อชฺฌาจรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ยโต กยิตญฺจ โหติ วิกฺกยิตญฺจ อตฺตโน ภณฺฑํ ปรหตฺถคตํ ปรภณฺฑํ อตฺตโน หตฺถคตํ, นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา ปุคฺคลสฺส วาฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, นิสฺสชฺชิตพฺพํ…เป.… อหํ, ภนฺเต, นานปฺปการกํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชิํฯ อิทํ เม นิสฺสคฺคิยํฯ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ…เป.… ทเทยฺยาติ…เป.… ทเทยฺยุนฺติ…เป.… อายสฺมโต ทมฺมีติฯ

[596] กยวิกฺกเย กยวิกฺกยสญฺญี, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ กยวิกฺกเย เวมติโก , นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ กยวิกฺกเย นกยวิกฺกยสญฺญี, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ

นกยวิกฺกเย กยวิกฺกยสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ นกยวิกฺกเย เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ นกยวิกฺกเย นกยวิกฺกยสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[597] อนาปตฺติ – อคฺฆํ ปุจฺฉติ, กปฺปิยการกสฺส อาจิกฺขติ, ‘‘อิทํ อมฺหากํ อตฺถิ, อมฺหากญฺจ อิมินา จ อิมินา จ อตฺโถ’’ติ ภณติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

กยวิกฺกยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ทสมํฯ

โกสิยวคฺโค ทุติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

โกสิยา สุทฺธทฺเวภาคา, ฉพฺพสฺสานิ นิสีทนํ;

ทฺเว จ โลมานิ อุคฺคณฺเห, อุโภ นานปฺปการกาติฯ

3. ปตฺตวคฺโค

1. ปตฺตสิกฺขาปทํ