อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี ปุราณจีวรํ อาโกฏาเปติ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี ปุราณจีวรํ อาโกฏาเปติ โธวาเปติ, นิสฺสคฺคิเยน อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี ปุราณจีวรํ อาโกฏาเปติ รชาเปติ, นิสฺสคฺคิเยน อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี ปุราณจีวรํ อาโกฏาเปติ โธวาเปติ รชาเปติ, นิสฺสคฺคิเยน อาปตฺติ ทฺวินฺนํ ทุกฺกฏานํฯ

อญฺญาติกาย เวมติโก…เป.… อญฺญาติกาย ญาติกสญฺญี…เป.… อญฺญสฺส ปุราณจีวรํ โธวาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ นิสีทนปจฺจตฺถรณํ โธวาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เอกโตอุปสมฺปนฺนาย โธวาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ญาติกาย เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ญาติกาย ญาติกสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[507] อนาปตฺติ ญาติกาย โธวนฺติยา อญฺญาติกา ทุติยา โหติ, อวุตฺตา โธวติ, อปริภุตฺตํ โธวาเปติ, จีวรํ ฐเปตฺวา อญฺญํ ปริกฺขารํ โธวาเปติ, สิกฺขมานาย, สามเณริยา, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ปุราณจีวรสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ จตุตฺถํฯ

5. จีวรปฏิคฺคหณสิกฺขาปทํ

[508] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปาวิสิฯ สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฺปฏิกฺกนฺตา เยน อนฺธวนํ เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหารายฯ อนฺธวนํ อชฺโฌคาเหตฺวา อญฺญตรสฺมิํ รุกฺขมูเล ทิวาวิหารํ นิสีทิฯ เตน โข ปน สมเยน โจรา กตกมฺมา คาวิํ วธิตฺวา มํสํ คเหตฺวา อนฺธวนํ ปวิสิํสุฯ

อทฺทสา โข โจรคามณิโก อุปฺปลวณฺณํ ภิกฺขุนิํ อญฺญตรสฺมิํ รุกฺขมูเล ทิวาวิหารํ นิสินฺนํฯ ทิสฺวานสฺส เอตทโหสิ – ‘‘สเจ เม ปุตฺตภาตุกา ปสฺสิสฺสนฺติ วิเหฐิสฺสนฺติ อิมํ ภิกฺขุนิ’’นฺติ อญฺเญน มคฺเคน อคมาสิฯ อถ โข โส โจรคามณิโก มํเส ปกฺเก วรมํสานิ คเหตฺวา ปณฺณปุฏํ [ปณฺเณน ปุฏํ (สฺยา.)] พนฺธิตฺวา อุปฺปลวณฺณาย ภิกฺขุนิยา อวิทูเร รุกฺเข อาลคฺเคตฺวา – ‘‘โย ปสฺสติ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา ทินฺนํเยว หรตู’’ติ, วตฺวา ปกฺกามิฯ อสฺโสสิ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี สมาธิมฺหา วุฏฺฐหิตฺวา ตสฺส โจรคามณิกสฺส อิมํ วาจํ ภาสมานสฺสฯ อถ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี ตํ มํสํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ อคมาสิฯ อถ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ตํ มํสํ สมฺปาเทตฺวา อุตฺตราสงฺเคน ภณฺฑิกํ พนฺธิตฺวา เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา เวฬุวเน ปจฺจุฏฺฐาสิ [ปจฺจุปฏฺฐาสิ (?)]ฯ

เตน โข ปน สมเยน ภควา คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺโฐ โหติฯ อายสฺมา อุทายี โอหิยฺยโก โหติ วิหารปาโลฯ อถ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี เยนายสฺมา อุทายี เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อุทายิํ เอตทโวจ – ‘‘กหํ, ภนฺเต, ภควา’’ติ? ‘‘ปวิฏฺโฐ, ภคินิ, ภควา คามํ ปิณฺฑายา’’ติฯ ‘‘อิมํ, ภนฺเต, มํสํ ภควโต เทหี’’ติฯ ‘‘สนฺตปฺปิโต ตยา, ภคินิ, ภควา มํเสนฯ สเจ เม ตฺวํ อนฺตรวาสกํ ทเทยฺยาสิ, เอวํ อหมฺปิ สนฺตปฺปิโต ภเวยฺยํ อนฺตรวาสเกนา’’ติฯ ‘‘มยํ โข, ภนฺเต, มาตุคามา นาม กิจฺฉลาภาฯ อิทญฺจ เม อนฺติมํ ปญฺจมํ จีวรํฯ นาหํ ทสฺสามี’’ติฯ ‘‘เสยฺยถาปิ, ภคินิ, ปุริโส หตฺถิํ ทตฺวา กจฺเฉ สชฺเชยฺย [วิสฺสชฺเชยฺย (สฺยา.)] เอวเมว โข ตฺวํ ภคินิ ภควโต มํสํ ทตฺวา มยิ อนฺตรวาสเก สชฺชสี’’ติ [อนฺตรวาสกํ น สชฺชสีติ (ก.), มยฺหํ อนฺตรวาสกํ วิสฺสชฺเชหีติ (สฺยา.)]ฯ อถ โข อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี อายสฺมตา อุทายินา นิปฺปีฬิยมานา อนฺตรวาสกํ ทตฺวา อุปสฺสยํ อคมาสิฯ ภิกฺขุนิโย อุปฺปลวณฺณาย ภิกฺขุนิยา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคณฺหนฺติโย อุปฺปลวณฺณํ ภิกฺขุนิํ เอตทโวจุํ – ‘‘กหํ เต, อยฺเย, อนฺตรวาสโก’’ติ? อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขุนิโย อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺโย อุทายี ภิกฺขุนิยา จีวรํ ปฏิคฺคเหสฺสติ กิจฺฉลาโภ มาตุคาโม’’ติฯ อถ โข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุทายี ภิกฺขุนิยา จีวรํ ปฏิคฺคเหสฺสตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุทายิํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุทายิ, ภิกฺขุนิยา จีวรํ ปฏิคฺคเหสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ , ภควา’’ติฯ ‘‘ญาติกา เต, อุทายิ, อญฺญาติกา’’ติ? ‘‘อญฺญาติกา, ภควา’’ติฯ ‘‘อญฺญาตโก, โมฆปุริส, อญฺญาติกาย น ชานาติ ปติรูปํ วา อปฺปติรูปํ วา สนฺตํ วา อสนฺตํ วาฯ ตตฺถ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคเหสฺสสิ! เนตํ โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[509] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคณฺเหยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[510] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา ภิกฺขุนีนํ ปาริวตฺตกจีวรํ น ปฏิคฺคณฺหนฺติฯ ภิกฺขุนิโย อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺยา อมฺหากํ ปาริวตฺตกจีวรํ น ปฏิคฺคเหสฺสนฺตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู ตาสํ ภิกฺขุนีนํ อุชฺฌายนฺตีนํ ขิยฺยนฺตีนํ วิปาเจนฺตีนํฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ ปาริวตฺตกํ ปฏิคฺคเหตุํ – ภิกฺขุสฺส, ภิกฺขุนิยา, สิกฺขมานาย, สามเณรสฺส, สามเณริยาฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อิเมสํ ปญฺจนฺนํ ปาริวตฺตกํ ปฏิคฺคเหตุํฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถฯ

[511] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคณฺเหยฺย, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[512] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

อญฺญาติกา นาม มาติโต วา ปิติโต วา ยาว สตฺตมา ปิตามหยุคา อสมฺพทฺธาฯ

ภิกฺขุนี นาม อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาฯ

จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวรานํ อญฺญตรํ จีวรํ วิกปฺปนุปคํ ปจฺฉิมํฯ

อญฺญตฺร ปาริวตฺตกาติ ฐเปตฺวา ปาริวตฺตกํฯ

ปฏิคฺคณฺหาติ, ปโยเค ทุกฺกฏํฯ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา ปุคฺคลสฺส วาฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, นิสฺสชฺชิตพฺพํ…เป.… อิทํ เม, ภนฺเต, จีวรํ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต ปฏิคฺคหิตํ, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, นิสฺสคฺคิยํฯ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ…เป.… ทเทยฺยาติ…เป.… ทเทยฺยุนฺติ…เป.… อายสฺมโต ทมฺมีติฯ

[513] อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี จีวรํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ อญฺญาติกาย เวมติโก จีวรํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ อญฺญาติกาย ญาติกสญฺญี จีวรํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํฯ

เอกโตอุปสมฺปนฺนาย หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ญาติกาย อญฺญาติกสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ญาติกาย เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ญาติกาย ญาติกสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[514] อนาปตฺติ ญาติกาย, ปาริวตฺตกํ ปริตฺเตน วา วิปุลํ, วิปุเลน วา ปริตฺตํ, ภิกฺขุ วิสฺสาสํ คณฺหาติ, ตาวกาลิกํ คณฺหาติ , จีวรํ ฐเปตฺวา อญฺญํ ปริกฺขารํ คณฺหาติ, สิกฺขมานาย, สามเณริยา, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

จีวรปฏิคฺคหณสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํฯ

6. อญฺญาตกวิญฺญตฺติสิกฺขาปทํ

[515] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปฏฺโฏ [ปฏฺโฐ (สฺยา. ก.)] โหติ ธมฺมิํ กถํ กาตุํฯ