เมนู

ปุริโส ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิํ วีมํสา’’ติฯ ปฏิคฺคณฺหาติ วีมํสติ ปจฺจาหรติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

ปุริโส ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิํ วีมํสา’’ติฯ ปฏิคฺคณฺหาติ วีมํสติ อนฺเตวาสิํ ปจฺจาหราเปติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

ปุริโส ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิํ วีมํสา’’ติฯ ปฏิคฺคณฺหาติ อนฺเตวาสิํ วีมํสาเปตฺวา อตฺตนา ปจฺจาหรติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

ปุริโส ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิ วิมํสา’’ติฯ ปฏิคฺคณฺหาติ อนฺเตวาสิํ วีมํสาเปติ อนฺเตวาสี วีมํสิตฺวา พหิทฺธา ปจฺจาหรติ, อาปตฺติ อุภินฺนํ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ

[339] คจฺฉนฺโต สมฺปาเทติ, อาคจฺฉนฺโต วิสํวาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ

คจฺฉนฺโต วิสํวาเทติ, อาคจฺฉนฺโต สมฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ

คจฺฉนฺโต สมฺปาเทติ, อาคจฺฉนฺโต สมฺปาเทติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

คจฺฉนฺโต วิสํวาเทติ, อาคจฺฉนฺโต วิสํวาเทติ, อนาปตฺติฯ

[340] อนาปตฺติ สงฺฆสฺส วา เจติยสฺส วา คิลานสฺส วา กรณีเยน คจฺฉติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

วินีตวตฺถุอุทฺทานคาถา

สุตฺตา มตา จ นิกฺขนฺตา, อนิตฺถี อิตฺถิปณฺฑกา;

กลหํ กตฺวาน สมฺโมทิ, สญฺจริตฺตญฺจ ปณฺฑเกติฯ

วินีตวตฺถุ

[341] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุริโส อญฺญตรํ ภิกฺขุํ อาณาเปสิ – [อาณาเปติ (สฺยา. ก.)] ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิํ วีมํสา’’ติฯ โส คนฺตฺวา มนุสฺเส ปุจฺฉิ – ‘‘กหํ อิตฺถนฺนามา’’ติ? ‘‘สุตฺตา, ภนฺเต’’ติฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ – ‘‘ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ, กจฺจิ นุ โข อหํ สงฺฆาทิเสสํ อาปตฺติํ อาปนฺโน’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, สงฺฆาทิเสสสฺส; อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุริโส อญฺญตรํ ภิกฺขุํ อาณาเปสิ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, อิตฺถนฺนามํ อิตฺถิํ วีมํสา’’ติฯ โส คนฺตฺวา มนุสฺเส ปุจฺฉิ – ‘‘กหํ อิตฺถนฺนามา’’ติ? ‘‘มตา, ภนฺเต’’ติ…เป.… ‘‘นิกฺขนฺตา, ภนฺเต’’ติ… ‘‘อนิตฺถี, ภนฺเต’’ติ… ‘‘อิตฺถิปณฺฑกา, ภนฺเต’’ติฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, สงฺฆาทิเสสสฺส; อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา อิตฺถี สามิเกน สห ภณฺฑิตฺวา มาตุฆรํ อคมาสิฯ กุลูปโก ภิกฺขุ สมฺโมทนียํ อกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อลํวจนียา, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘นาลํวจนียา, ภควา’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นาลํวจนียายา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ปณฺฑเก สญฺจริตฺตํ สมาปชฺชิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, สงฺฆาทิเสสสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

สญฺจริตฺตสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํฯ

6. กุฏิการสิกฺขาปทํ

[342] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู สญฺญาจิกาโย กุฏิโย การาเปนฺติ อสฺสามิกาโย อตฺตุทฺเทสิกาโย อปฺปมาณิกาโยฯ ตาโย น นิฏฺฐานํ คจฺฉนฺติฯ เต ยาจนพหุลา วิญฺญตฺติพหุลา วิหรนฺติ – ‘‘ปุริสํ เทถ, ปุริสตฺถกรํ เทถ, โคณํ เทถ, สกฏํ เทถ, วาสิํ เทถ, ปรสุํ เทถ, กุฐาริํ เทถ, กุทาลํ เทถ, นิขาทนํ เทถ, วลฺลิํ เทถ, เวฬุํ เทถ, มุญฺชํ เทถ, ปพฺพชํ เทถ, ติณํ เทถ, มตฺติกํ เทถา’’ติฯ มนุสฺสา อุปทฺทุตา ยาจนาย อุปทฺทุตา วิญฺญตฺติยา ภิกฺขู ทิสฺวา อุพฺพิชฺชนฺติปิ อุตฺตสนฺติปิ ปลายนฺติปิ อญฺเญนปิ คจฺฉนฺติ อญฺเญนปิ มุขํ กโรนฺติ ทฺวารมฺปิ ถเกนฺติ, คาวิมฺปิ ทิสฺวา ปลายนฺติ ภิกฺขูติ มญฺญมานาฯ