เมนู

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, สตฺต พลานีติฯ

‘‘สทฺธาพลํ วีริยญฺจ, หิรี โอตฺตปฺปิยํ พลํ;

สติพลํ สมาธิ จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ พลํ;

เอเตหิ พลวา ภิกฺขุ, สุขํ ชีวติ ปณฺฑิโตฯ

‘‘โยนิโส วิจิเน ธมฺมํ, ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสติ;

ปชฺโชตสฺเสว นิพฺพานํ, วิโมกฺโข โหติ เจตโส’’ติฯ จตุตฺถํ;

5. สํขิตฺตธนสุตฺตํ

[5] ‘‘สตฺติมานิ, ภิกฺขเว, ธนานิฯ กตมานิ สตฺต? สทฺธาธนํ, สีลธนํ, หิรีธนํ, โอตฺตปฺปธนํ, สุตธนํ, จาคธนํ, ปญฺญาธนํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, สตฺต ธนานีติฯ

‘‘สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิรี โอตฺตปฺปิยํ ธนํ;

สุตธนญฺจ จาโค จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํฯ

‘‘ยสฺส เอเต ธนา อตฺถิ, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา;

อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ, อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํฯ

‘‘ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ, ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ;

อนุยุญฺเชถ เมธาวี, สรํ [วรํ (ก.)] พุทฺธาน สาสน’’นฺติฯ ปญฺจมํ;

6. วิตฺถตธนสุตฺตํ

[6] ‘‘สตฺติมานิ, ภิกฺขเว, ธนานิฯ กตมานิ สตฺต? สทฺธาธนํ, สีลธนํ, หิรีธนํ, โอตฺตปฺปธนํ, สุตธนํ, จาคธนํ, ปญฺญาธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธาธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ…เป.… พุทฺโธ ภควา’ติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธาธนํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, สีลธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สีลธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, หิรีธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก หิรีมา โหติ, หิรียติ กายทุจฺจริเตน วจีทุจฺจริเตน มโนทุจฺจริเตน, หิรียติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, หิรีธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, โอตฺตปฺปธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก โอตฺตปฺปี โหติ, โอตฺตปฺปติ กายทุจฺจริเตน วจีทุจฺจริเตน มโนทุจฺจริเตน, โอตฺตปฺปติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, โอตฺตปฺปธนํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, สุตธนํ? อิธ , ภิกฺขเว, อริยสาวโก พหุสฺสุโต โหติ สุตธโร สุตสนฺนิจโยฯ เย เต ธมฺมา อาทิกลฺยาณา มชฺเฌกลฺยาณา ปริโยสานกลฺยาณา สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ, เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ อภิวทนฺติฯ ตถารูปาสฺส ธมฺมา พหุสฺสุตา โหนฺติ ธาตา วจสา ปริจิตา มนสานุเปกฺขิตา ทิฏฺฐิยา สุปฺปฏิวิทฺธาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สุตธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, จาคธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ มุตฺตจาโค ปยตปาณิ โวสฺสคฺครโต ยาจโยโค ทานสํวิภาครโตฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, จาคธนํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญาธนํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ…เป.… สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญาธนํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตธนานีติฯ

‘‘สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิรี โอตฺตปฺปิยํ ธนํ;

สุตธนญฺจ จาโค จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํฯ

‘‘ยสฺส เอเต ธนา อตฺถิ, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา;

อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ, อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํฯ

‘‘ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ, ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ;

อนุยุญฺเชถ เมธาวี, สรํ พุทฺธาน สาสน’’นฺติฯ ฉฏฺฐํ;

7. อุคฺคสุตฺตํ

[7] อถ โข อุคฺโค ราชมหามตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อุคฺโค ราชมหามตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ –

‘‘อจฺฉริยํ , ภนฺเต, อพฺภุตํ, ภนฺเต! ยาว อฑฺโฒ จายํ, ภนฺเต, มิคาโร โรหเณยฺโย ยาว มหทฺธโน ยาว มหาโภโค’’ติฯ ‘‘กีว อฑฺโฒ ปนุคฺค, มิคาโร โรหเณยฺโย, กีว มหทฺธโน, กีว มหาโภโค’’ติ? ‘‘สตํ, ภนฺเต, สตสหสฺสานํ [สหสฺสานํ (สี.), สหสฺสานิ (สฺยา.), สตสหสฺสานิ (?)] หิรญฺญสฺส, โก ปน วาโท รูปิยสฺสา’’ติ! ‘‘อตฺถิ โข เอตํ, อุคฺค, ธนํ เนตํ ‘นตฺถี’ติ วทามีติ ฯ ตญฺจ โข เอตํ, อุคฺค, ธนํ สาธารณํ อคฺคินา อุทเกน ราชูหิ โจเรหิ อปฺปิเยหิ ทายาเทหิฯ สตฺต โข อิมานิ, อุคฺค, ธนานิ อสาธารณานิ อคฺคินา อุทเกน ราชูหิ โจเรหิ อปฺปิเยหิ ทายาเทหิฯ กตมานิ สตฺต? สทฺธาธนํ, สีลธนํ, หิรีธนํ, โอตฺตปฺปธนํ, สุตธนํ, จาคธนํ, ปญฺญาธนํฯ อิมานิ โข, อุคฺค, สตฺต ธนานิ อสาธารณานิ อคฺคินา อุทเกน ราชูหิ โจเรหิ อปฺปิเยหิ ทายาเทหีติฯ

‘‘สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิรี โอตฺตปฺปิยํ ธนํ;

สุตธนญฺจ จาโค จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํฯ

‘‘ยสฺส เอเต ธนา อตฺถิ, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา;

ส เว มหทฺธโน โลเก, อเชยฺโย เทวมานุเสฯ

‘‘ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ, ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ;

อนุยุญฺเชถ เมธาวี, สรํ พุทฺธาน สาสน’’นฺติฯ สตฺตมํ;

8. สํโยชนสุตฺตํ

[8] ‘‘สตฺติมานิ, ภิกฺขเว, สํโยชนานิฯ กตมานิ สตฺต? อนุนยสํโยชนํ, ปฏิฆสํโยชนํ, ทิฏฺฐิสํโยชนํ, วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ, มานสํโยชนํ, ภวราคสํโยชนํ, อวิชฺชาสํโยชนํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, สตฺต สํโยชนานี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ