‘‘สนฺติ , ภิกฺขเว, สตฺตา เอกตฺตกายา นานตฺตสญฺญิโน, เสยฺยถาปิ เทวา อาภสฺสราฯ อยํ ตติยา วิญฺญาณฏฺฐิติฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, สตฺตา เอกตฺตกายา เอกตฺตสญฺญิโน, เสยฺยถาปิ เทวา สุภกิณฺหาฯ อยํ จตุตฺถา วิญฺญาณฏฺฐิติฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, สตฺตา สพฺพโส รูปสญฺญานํ สมติกฺกมา ปฏิฆสญฺญานํ อตฺถงฺคมา นานตฺตสญฺญานํ อมนสิการา ‘อนนฺโต อากาโส’ติ อากาสานญฺจายตนูปคาฯ อยํ ปญฺจมา วิญฺญาณฏฺฐิติฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, สตฺตา สพฺพโส อากาสานญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม ‘อนนฺตํ วิญฺญาณ’นฺติ วิญฺญาณญฺจายตนูปคา ฯ อยํ ฉฏฺฐา วิญฺญาณฏฺฐิติฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, สตฺตา สพฺพโส วิญฺญาณญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม ‘นตฺถิ กิญฺจี’ติ อากิญฺจญฺญายตนูปคา ฯ อยํ สตฺตมา วิญฺญาณฏฺฐิติฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, สตฺต วิญฺญาณฏฺฐิติโย’’ติฯ ปฐมํฯ

2. สมาธิปริกฺขารสุตฺตํ

[45] ‘‘สตฺติเม, ภิกฺขเว, สมาธิปริกฺขาราฯ กตเม สตฺต? สมฺมาทิฏฺฐิ, สมฺมาสงฺกปฺโป, สมฺมาวาจา, สมฺมากมฺมนฺโต, สมฺมาอาชีโว, สมฺมาวายาโม, สมฺมาสติฯ ยา โข, ภิกฺขเว, อิเมหิ สตฺตหงฺเคหิ จิตฺตสฺเสกคฺคตา ปริกฺขตา [‘สปริกฺขารตา’ติปิ, ‘สปริกฺขตา’ติปิ (สํ. นิ. 5.28)], อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อริโย สมฺมาสมาธิ [สมาธิ (สฺยา.)] สอุปนิโส อิติปิ สปริกฺขาโร อิติปี’’ติฯ ทุติยํฯ

3. ปฐมอคฺคิสุตฺตํ

[46] ‘‘สตฺติเม , ภิกฺขเว, อคฺคีฯ กตเม สตฺต? ราคคฺคิ, โทสคฺคิ, โมหคฺคิ, อาหุเนยฺยคฺคิ, คหปตคฺคิ, ทกฺขิเณยฺยคฺคิ, กฏฺฐคฺคิ – อิเม โข, ภิกฺขเว, สตฺต อคฺคี’’ติฯ ตติยํฯ

4. ทุติยอคฺคิสุตฺตํ

[47] เตน โข ปน สมเยน อุคฺคตสรีรสฺส พฺราหฺมณสฺส มหายญฺโญ อุปกฺขโฏ โหติฯ ปญฺจ อุสภสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถาย , ปญฺจ วจฺฉตรสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถาย, ปญฺจ วจฺฉตริสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถาย, ปญฺจ อชสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถาย, ปญฺจ อุรพฺภสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถายฯ อถ โข อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ –

‘‘สุตํ เมตํ, โภ โคตม, อคฺคิสฺส อาทานํ [อาธานํ (สี. สฺยา.)] ยูปสฺส อุสฺสาปนํ มหปฺผลํ โหติ มหานิสํส’’นฺติฯ ‘‘มยาปิ โข เอตํ, พฺราหฺมณ, สุตํ อคฺคิสฺส อาทานํ ยูปสฺส อุสฺสาปนํ มหปฺผลํ โหติ มหานิสํส’’นฺติฯ ทุติยมฺปิ โข อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ…เป.… ตติยมฺปิ โข อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สุตํ เมตํ, โภ โคตม, อคฺคิสฺส อาทานํ ยูปสฺส อุสฺสาปนํ มหปฺผลํ โหติ มหานิสํส’’นฺติฯ ‘‘มยาปิ โข เอตํ, พฺราหฺมณ, สุตํ อคฺคิสฺส อาทานํ ยูปสฺส อุสฺสาปนํ มหปฺผลํ โหติ มหานิสํส’’นฺติฯ ‘‘ตยิทํ, โภ โคตม , สเมติ โภโต เจว โคตมสฺส อมฺหากญฺจ, ยทิทํ สพฺเพน สพฺพํ’’ฯ

เอวํ วุตฺเต อายสฺมา อานนฺโท อุคฺคตสรีรํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ – ‘‘น โข, พฺราหฺมณ, ตถาคตา เอวํ ปุจฺฉิตพฺพา – ‘สุตํ เมตํ, โภ โคตม, อคฺคิสฺส อาทานํ ยูปสฺส อุสฺสาปนํ มหปฺผลํ โหติ มหานิสํส’นฺติฯ เอวํ โข, พฺราหฺมณ, ตถาคตา ปุจฺฉิตพฺพา – ‘อหญฺหิ, ภนฺเต, อคฺคิํ [อคฺคิสฺส (ก.)] อาทาตุกาโม, [อาธาตุกาโม (สี. สฺยา.)] ยูปํ อุสฺสาเปตุกาโมฯ โอวทตุ มํ, ภนฺเต, ภควาฯ อนุสาสตุ มํ, ภนฺเต, ภควา ยํ มม อสฺส ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายา’’’ติฯ

อถ โข อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อหญฺหิ, โภ โคตม, อคฺคิํ อาทาตุกาโม ยูปํ อุสฺสาเปตุกาโมฯ โอวทตุ มํ ภวํ โคตโมฯ อนุสาสตุ มํ ภวํ โคตโม ยํ มม อสฺส ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายา’’ติฯ

‘‘อคฺคิํ, พฺราหฺมณ, อาเทนฺโต [อาเธนฺโต (สี. สฺยา.)] ยูปํ อุสฺสาเปนฺโต ปุพฺเพว ยญฺญา ตีณิ สตฺถานิ อุสฺสาเปติ อกุสลานิ ทุกฺขุทฺรยานิ [ทุกฺขุทฺทยานิ (สี.)] ทุกฺขวิปากานิฯ