‘‘อุปสมฺปนฺเนน ภิกฺขุนา อุตฺตริมนุสฺสธมฺโม น อุลฺลปิตพฺโพ, อนฺตมโส ‘สุญฺญาคาเร อภิรมามี’ติฯ โย ภิกฺขุ ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปติ ฌานํ วา วิโมกฺขํ วา สมาธิํ วา สมาปตฺติํ วา มคฺคํ วา ผลํ วา, อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโยฯ เสยฺยถาปิ นาม ตาโล มตฺถกจฺฉินฺโน อภพฺโพ ปุน วิรุฬฺหิยา, เอวเมว ภิกฺขุ ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปิตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโยฯ ตํ เต ยาวชีวํ อกรณีย’’นฺติฯ

จตฺตาริ อกรณียานิ นิฏฺฐิตานิฯ

66. อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตกวตฺถูนิ

[130] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมิฯ โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจิฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติฯ โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติฯ โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ, ปพฺพาเชตพฺโพฯ สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ, น ปพฺพาเชตพฺโพฯ ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ, อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ, น อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ , โอสาเรตพฺโพฯ สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ, น โอสาเรตพฺโพฯ โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปสฺสสิ [ปสฺสาหิ (สี.)] ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สเจ ปสฺสติ, อิจฺเจตํ กุสลํฯ โน เจ ปสฺสติ, ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพฯ อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเสฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติฯ โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติฯ โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ, ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ, น ปพฺพาเชตพฺโพฯ

ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ, อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ, น อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติ? สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ, โอสาเรตพฺโพฯ สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ, น โอสาเรตพฺโพฯ โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏิกโรหิ ตํ อาปตฺติ’’นฺติฯ สเจ ปฏิกโรติ, อิจฺเจตํ กุสลํฯ โน เจ ปฏิกโรติ ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพฯ อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเสฯ

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติฯ โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติฯ โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ’’นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, ปพฺพาเชตพฺโพฯ สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, น ปพฺพาเชตพฺโพฯ ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ’’นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, น อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ’’นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, โอสาเรตพฺโพฯ สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ, น โอสาเรตพฺโพฯ โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ – ‘‘ปฏินิสฺสชฺเชหิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ’’นฺติฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ, อิจฺเจตํ กุสลํฯ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ, ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพฯ อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเสติฯ

มหาขนฺธโก ปฐโมฯ

67. ตสฺสุทฺทานํ

[131]

วินยมฺหิ มหตฺเถสุ, เปสลานํ สุขาวเห;

นิคฺคหานญฺจ ปาปิจฺเฉ, ลชฺชีนํ ปคฺคเหสุ จฯ

สาสนาธารเณ เจว, สพฺพญฺญุชินโคจเร;

อนญฺญวิสเย เขเม, สุปญฺญตฺเต อสํสเยฯ

ขนฺธเก วินเย เจว, ปริวาเร จ มาติเก;

ยถาตฺถการี กุสโล, ปฏิปชฺชติ โยนิโสฯ