48. เถยฺยสํวาสกวตฺถุ

[110] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุราณกุลปุตฺโต ขีณโกลญฺโญ สุขุมาโล โหติฯ อถ โข ตสฺส ปุราณกุลปุตฺตสฺส ขีณโกลญฺญสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อหํ โข สุขุมาโล, น ปฏิพโล อนธิคตํ วา โภคํ อธิคนฺตุํ, อธิคตํ วา โภคํ ผาติํ กาตุํฯ เกน นุ โข อหํ อุปาเยน สุขญฺจ ชีเวยฺยํ, น จ กิลเมยฺย’’นฺติ? อถ โข ตสฺส ปุราณกุลปุตฺตสฺส ขีณโกลญฺญสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อิเม โข สมณา สกฺยปุตฺติยา สุขสีลา สุขสมาจารา, สุโภชนานิ ภุญฺชิตฺวา นิวาเตสุ สยเนสุ สยนฺติฯ ยํนูนาหํ สามํ ปตฺตจีวรํ ปฏิยาเทตฺวา เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อารามํ คนฺตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธิํ สํวเสยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส ปุราณกุลปุตฺโต ขีณโกลญฺโญ สามํ ปตฺตจีวรํ ปฏิยาเทตฺวา เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อารามํ คนฺตฺวา ภิกฺขู อภิวาเทติฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘กติวสฺโสสิ ตฺวํ, อาวุโส’’ติ? กิํ เอตํ, อาวุโส, กติวสฺโส นามาติ? โก ปน เต, อาวุโส, อุปชฺฌาโยติ? กิํ เอตํ , อาวุโส, อุปชฺฌาโย นามาติ? ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุปาลิํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิงฺฆาวุโส อุปาลิ, อิมํ ปพฺพชิตํ อนุยุญฺชาหี’’ติฯ อถ โข โส ปุราณกุลปุตฺโต ขีณโกลญฺโญ อายสฺมตา อุปาลินา อนุยุญฺชิยมาโน เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ อายสฺมา อุปาลิ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ เถยฺยสํวาสโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ ติตฺถิยปกฺกนฺตโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

49. ติรจฺฉานคตวตฺถุ

[111] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร นาโค นาคโยนิยา อฏฺฏียติ หรายติ ชิคุจฺฉติฯ อถ โข ตสฺส นาคสฺส เอตทโหสิ – ‘‘เกน นุ โข อหํ อุปาเยน นาคโยนิยา จ ปริมุจฺเจยฺยํ ขิปฺปญฺจ มนุสฺสตฺตํ ปฏิลเภยฺย’’นฺติฯ อถ โข ตสฺส นาคสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อิเม โข สมณา สกฺยปุตฺติยา ธมฺมจาริโน สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน สจฺจวาทิโน สีลวนฺโต กลฺยาณธมฺมาฯ สเจ โข อหํ สมเณสุ สกฺยปุตฺติเยสุ ปพฺพเชยฺยํ, เอวาหํ นาคโยนิยา จ ปริมุจฺเจยฺยํ, ขิปฺปญฺจ มนุสฺสตฺตํ ปฏิลเภยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส นาโค มาณวกวณฺเณน ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิฯ ตํ ภิกฺขู ปพฺพาเชสุํ, อุปสมฺปาเทสุํฯ เตน โข ปน สมเยน โส นาโค อญฺญตเรน ภิกฺขุนา สทฺธิํ ปจฺจนฺติเม วิหาเร ปฏิวสติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ปจฺจุฏฺฐาย อชฺโฌกาเส จงฺกมติฯ อถ โข โส นาโค ตสฺส ภิกฺขุโน นิกฺขนฺเต วิสฺสฏฺโฐ นิทฺทํ โอกฺกมิฯ สพฺโพ วิหาโร อหินา ปุณฺโณ, วาตปาเนหิ โภคา นิกฺขนฺตา โหนฺติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ วิหารํ ปวิสิสฺสามีติ กวาฏํ ปณาเมนฺโต อทฺทส สพฺพํ วิหารํ อหินา ปุณฺณํ, วาตปาเนหิ โภเค นิกฺขนฺเต, ทิสฺวาน ภีโต วิสฺสรมกาสิฯ ภิกฺขู อุปธาวิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจุํ – ‘‘กิสฺส ตฺวํ, อาวุโส, วิสฺสรมกาสี’’ติ? ‘‘อยํ, อาวุโส, สพฺโพ วิหาโร อหินา ปุณฺโณ, วาตปาเนหิ โภคา นิกฺขนฺตา’’ติฯ อถ โข โส นาโค เตน สทฺเทน ปฏิพุชฺฌิตฺวา สเก อาสเน นิสีทิฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘โกสิ ตฺวํ, อาวุโส’’ติ? ‘‘อหํ, ภนฺเต, นาโค’’ติฯ ‘‘กิสฺส ปน ตฺวํ, อาวุโส, เอวรูปํ อกาสี’’ติ? อถ โข โส นาโค ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ตํ นาคํ เอตทโวจ – ‘‘ตุมฺเห โขตฺถ นาคา อวิรุฬฺหิธมฺมา อิมสฺมิํ ธมฺมวินเยฯ คจฺฉ ตฺวํ, นาค, ตตฺเถว จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส อุโปสถํ อุปวส, เอวํ ตฺวํ นาคโยนิยา จ ปริมุจฺจิสฺสสิ, ขิปฺปญฺจ มนุสฺสตฺตํ ปฏิลภิสฺสสี’’ติฯ อถ โข โส นาโค อวิรุฬฺหิธมฺโม กิราหํ อิมสฺมิํ ธมฺมวินเยติ ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสูนิ ปวตฺตยมาโน วิสฺสรํ กตฺวา ปกฺกามิฯ อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ปจฺจยา นาคสฺส สภาวปาตุกมฺมายฯ ยทา จ สชาติยา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวติ, ยทา จ วิสฺสฏฺโฐ นิทฺทํ โอกฺกมติ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว ปจฺจยา นาคสฺส สภาวปาตุกมฺมาย ฯ ติรจฺฉานคโต, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพ’’ติฯ

50. มาตุฆาตกวตฺถุ

[112] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร มาณวโก มาตรํ ชีวิตา โวโรเปสิฯ โส เตน ปาปเกน กมฺเมน อฏฺฏียติ หรายติ ชิคุจฺฉติ ฯ อถ โข ตสฺส มาณวกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘เกน นุ โข อหํ อุปาเยน อิมสฺส ปาปกสฺส กมฺมสฺส นิกฺขนฺติํ กเรยฺย’’นฺติ? อถ โข ตสฺส มาณวกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อิเม โข สมณา สกฺยปุตฺติยา ธมฺมจาริโน สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน สจฺจวาทิโน สีลวนฺโต กลฺยาณธมฺมาฯ สเจ โข อหํ สมเณสุ สกฺยปุตฺติเยสุ ปพฺพเชยฺยํ, เอวาหํ อิมสฺส ปาปกสฺส กมฺมสฺส นิกฺขนฺติํ กเรยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส มาณวโก ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิฯ ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุปาลิํ เอตทโวจุํ – ‘‘ปุพฺเพปิ โข, อาวุโส อุปาลิ, นาโค มาณวกวณฺเณน ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโตฯ อิงฺฆาวุโส อุปาลิ, อิมํ มาณวกํ อนุยุญฺชาหี’’ติฯ อถ โข โส มาณวโก อายสฺมตา อุปาลินา อนุยุญฺชียมาโน เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ อายสฺมา อุปาลิ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… มาตุฆาตโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

51. ปิตุฆาตกวตฺถุ

[113] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร มาณวโก ปิตรํ ชีวิตา โวโรเปสิฯ โส เตน ปาปเกน กมฺเมน อฏฺฏียติ หรายติ ชิคุจฺฉติฯ อถ โข ตสฺส มาณวกสฺส เอตทโหสิ ‘‘เกน นุ โข อหํ อุปาเยน อิมสฺส ปาปกสฺส กมฺมสฺส นิกฺขนฺติํ กเรยฺย’’นฺติฯ อถ โข ตสฺส มาณวกสฺส เอตทโหสิ ‘‘อิเม โข สมณา สกฺยปุตฺติยา ธมฺมจาริโน สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน สจฺจวาทิโน สีลวนฺโต กลฺยาณธมฺมา, สเจ โข อหํ สมเณสุ สกฺยปุตฺติเยสุ ปพฺพเชยฺยํ, เอวาหํ อิมสฺส ปาปกสฺส กมฺมสฺส นิกฺขนฺติํ กเรยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส มาณวโก ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิฯ ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุปาลิํ เอตทโวจุํ – ‘‘ปุพฺเพปิ โข, อาวุโส อุปาลิ, นาโค มาณวกวณฺเณน ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต, อิงฺฆาวุโส, อุปาลิ, อิมํ มาณวกํ อนุยุญฺชาหี’’ติฯ อถ โข โส มาณวโก อายสฺมตา อุปาลินา อนุยุญฺชียมาโน เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ อายสฺมา อุปาลิ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ปิตุฆาตโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

52. อรหนฺตฆาตกวตฺถุ

[114] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู สาเกตา สาวตฺถิํ อทฺธานมคฺคปฺปฏิปนฺนา โหนฺติฯ อนฺตรามคฺเค โจรา นิกฺขมิตฺวา เอกจฺเจ ภิกฺขู อจฺฉินฺทิํสุ, เอกจฺเจ ภิกฺขู หนิํสุฯ สาวตฺถิยา ราชภฏา นิกฺขมิตฺวา เอกจฺเจ โจเร อคฺคเหสุํ, เอกจฺเจ โจรา ปลายิํสุฯ เย เต ปลายิํสุ เต ภิกฺขูสุ ปพฺพชิํสุ, เย เต คหิตา เต วธาย โอนิยฺยนฺติ ฯ อทฺทสํสุ โข เต ปลายิตฺวา ปพฺพชิตา เต โจเร วธาย โอนิยฺยมาเน, ทิสฺวาน เอวมาหํสุ – ‘‘สาธุ โข มยํ ปลายิมฺหา, สจา จ [สเจ จ, สจชฺช (อฏฺฐกถายํ ปาฐนฺตรา)] มยํ คยฺเหยฺยาม [คณฺเหยฺยาม (ก.)], มยมฺปิ เอวเมว หญฺเญยฺยามา’’ติ ฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘กิํ ปน ตุมฺเห, อาวุโส, อกตฺถา’’ติ? อถ โข เต ปพฺพชิตา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อรหนฺโต เอเต, ภิกฺขเว, ภิกฺขูฯ อรหนฺตฆาตโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

53. ภิกฺขุนีทูสกวตฺถุ

[115] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย สาเกตา สาวตฺถิํ อทฺธานมคฺคปฺปฏิปนฺนา โหนฺติฯ อนฺตรามคฺเค โจรา นิกฺขมิตฺวา เอกจฺจา ภิกฺขุนิโย อจฺฉินฺทิํสุ, เอกจฺจา ภิกฺขุนิโย ทูเสสุํฯ สาวตฺถิยา ราชภฏา นิกฺขมิตฺวา เอกจฺเจ โจเร อคฺคเหสุํ, เอกจฺเจ โจรา ปลายิํสุฯ เย เต ปลายิํสุ, เต ภิกฺขูสุ ปพฺพชิํสุฯ เย เต คหิตา, เต วธาย โอนิยฺยนฺติฯ อทฺทสํสุ โข เต ปลายิตฺวา ปพฺพชิตา เต โจเร วธาย โอนิยฺยมาเน, ทิสฺวาน เอวมาหํสุ ‘‘สาธุ โข มยํ ปลายิมฺหา, สจา จ มยํ คยฺเหยฺยาม, มยมฺปิ เอวเมว หญฺเญยฺยามา’’ติฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ ‘‘กิํ ปน ตุมฺเห, อาวุโส, อกตฺถา’’ติฯ อถ โข เต ปพฺพชิตา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขุนิทูสโก, ภิกฺขเว , อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ สงฺฆเภทโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ โลหิตุปฺปาทโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

54. อุภโตพฺยญฺชนกวตฺถุ

[116] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร อุภโตพฺยญฺชนโก ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต โหติฯ โส กโรติปิ การาเปติปิฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อุภโตพฺยญฺชนโก, ภิกฺขเว, อนุปสมฺปนฺโน น อุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพติฯ

55. อนุปชฺฌายกาทิวตฺถูนิ

[117] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อนุปชฺฌายกํ อุปสมฺปาเทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อนุปชฺฌายโก อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู สงฺเฆน อุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, สงฺเฆน อุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู คเณน อุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, คเณน อุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ปณฺฑกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… เถยฺยสํวาสกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… ติตฺถิยปกฺกนฺตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ …เป.… ติรจฺฉานคตุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… มาตุฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… ปิตุฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… อรหนฺตฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… ภิกฺขุนิทูสกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… สงฺฆเภทกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… โลหิตุปฺปาทกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ…เป.… อุภโตพฺยญฺชนกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทนฺติ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ

น, ภิกฺขเว, ปณฺฑกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, เถยฺยสํวาสกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ติตฺถิยปกฺกนฺตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ติรจฺฉานคตุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, มาตุฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ …เป.… น, ภิกฺขเว, ปิตุฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อรหนฺตฆาตกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิทูสกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ …เป.… น, ภิกฺขเว, สงฺฆเภทกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, โลหิตุปฺปาทกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อุภโตพฺยญฺชนกุปชฺฌาเยน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

56. อปตฺตกาทิวตฺถุ

[118] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อปตฺตกํ อุปสมฺปาเทนฺติฯ หตฺเถสุ ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อปตฺตโก อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อจีวรกํ อุปสมฺปาเทนฺติ ฯ นคฺคา ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อจีวรโก อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อปตฺตจีวรกํ อุปสมฺปาเทนฺติฯ นคฺคา หตฺเถสุ ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อปตฺตจีวรโก อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ยาจิตเกน ปตฺเตน อุปสมฺปาเทนฺติฯ อุปสมฺปนฺเน ปตฺตํ ปฏิหรนฺติฯ หตฺเถสุ ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, ยาจิตเกน ปตฺเตน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ยาจิตเกน จีวเรน อุปสมฺปาเทนฺติฯ อุปสมฺปนฺเน จีวรํ ปฏิหรนฺติฯ นคฺคา ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, ยาจิตเกน จีวเรน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ยาจิตเกน ปตฺตจีวเรน อุปสมฺปาเทนฺติฯ อุปสมฺปนฺเน ปตฺตจีวรํ ปฏิหรนฺติฯ นคฺคา หตฺเถสุ ปิณฺฑาย จรนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, ยาจิตเกน ปตฺตจีวเรน อุปสมฺปาเทตพฺโพฯ โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

นอุปสมฺปาเทตพฺเพกวีสติวาโร นิฏฺฐิโตฯ

57. นปพฺพาเชตพฺพทฺวตฺติํสวาโร

[119] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู หตฺถจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ปาทจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… หตฺถปาทจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กณฺณจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… นาสจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กณฺณนาสจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… องฺคุลิจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… อฬจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กณฺฑรจฺฉินฺนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ผณหตฺถกํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ขุชฺชํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… วามนํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… คลคณฺฑิํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ลกฺขณาหตํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กสาหตํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ลิขิตกํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… สีปทิํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ปาปโรคิํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ปริสทูสกํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กาณํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… กุณิํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ขญฺชํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ปกฺขหตํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ฉินฺนิริยาปถํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… ชราทุพฺพลํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… อนฺธํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… มูคํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… พธิรํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… อนฺธมูคํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… อนฺธพธิรํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… มูคพธิรํ ปพฺพาเชนฺติ…เป.… อนฺธมูคพธิรํ ปพฺพาเชนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… น, ภิกฺขเว, หตฺถจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ปาทจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, หตฺถปาทจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, กณฺณจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, นาสจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, กณฺณนาสจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, องฺคุลิจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อฬจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, กณฺฑรจฺฉินฺโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ผณหตฺถโก ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ขุชฺโช ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, วามโน ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, คลคณฺฑี ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ลกฺขณาหโต ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, กสาหโต ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ลิขิตโก ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, สีปที ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ปาปโรคี ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ปริสทูสโก ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, กาโณ ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น , ภิกฺขเว, กุณี ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ขญฺโช ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ปกฺขหโต ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ฉินฺนิริยาปโถ ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, ชราทุพฺพโล ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อนฺโธ ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, มูโค ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, พธิโร ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อนฺธมูโค ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อนฺธพธิโร ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, มูคพธิโร ปพฺพาเชตพฺโพ…เป.… น, ภิกฺขเว, อนฺธมูคพธิโร ปพฺพาเชตพฺโพฯ โย ปพฺพาเชยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

นปพฺพาเชตพฺพทฺวตฺติํสวาโร นิฏฺฐิโตฯ

ทายชฺชภาณวาโร นิฏฺฐิโต นวโมฯ

58. อลชฺชีนิสฺสยวตฺถูนิ

[120] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อลชฺชีนํ นิสฺสยํ เทนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อลชฺชีนํ นิสฺสโย ทาตพฺโพฯ โย ทเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อลชฺชีนํ นิสฺสาย วสนฺติฯ เตปิ นจิรสฺเสว อลชฺชิโน โหนฺติ ปาปกาภิกฺขูฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ น, ภิกฺขเว, อลชฺชีนํ นิสฺสาย วตฺถพฺพํฯ โย วเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติฯ

อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘น อลชฺชีนํ นิสฺสโย ทาตพฺโพ, น อลชฺชีนํ นิสฺสาย วตฺถพฺพ’นฺติฯ กถํ นุ โข มยํ ชาเนยฺยาม ลชฺชิํ วา อลชฺชิํ วา’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, จตูหปญฺจาหํ อาคเมตุํ ยาว ภิกฺขุสภาคตํ ชานามีติฯ