ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามสฺส ปาวท – ‘อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนามสฺส ปาวทตุ – อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปตู’’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส อิตรสฺส อาโรเจติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ วธโก ปฏิคฺคณฺหาติ, มูลฏฺฐสฺส อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ โส ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ สพฺเพสํ ปาราชิกสฺสฯ

ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามสฺส ปาวท – ‘อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนามสฺส ปาวทตุ – อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปตู’’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส อญฺญํ อาณาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ วธโก ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, มูลฏฺฐสฺส อนาปตฺติ; อาณาปกสฺส จ วธกสฺส จ อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส คนฺตฺวา ปุน ปจฺจาคจฺฉติ – ‘‘นาหํ สกฺโกมิ ตํ ชีวิตา โวโรเปตุ’’นฺติฯ โส ปุน อาณาเปติ – ‘‘ยทา สกฺโกสิ ตทา ตํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ อุภินฺนํ ปาราชิกสฺสฯ

ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส อาณาเปตฺวา วิปฺปฏิสารี น สาเวติ – ‘‘มา ฆาเตหี’’ติฯ โส ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ อุภินฺนํ ปาราชิกสฺสฯ

ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส อาณาเปตฺวา วิปฺปฏิสารี สาเวติ – ‘‘มา ฆาเตหี’’ติฯ โส – ‘‘อาณตฺโต อหํ ตยา’’ติ ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, มูลฏฺฐสฺส อนาปตฺติฯ วธกสฺส อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อาณาเปติ – ‘‘อิตฺถนฺนามํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โส อาณาเปตฺวา วิปฺปฏิสารี สาเวติ – ‘‘มา ฆาเตหี’’ติฯ โส สาธูติ โอรมติ, อุภินฺนํ อนาปตฺติฯ

[175] อรโห รโหสญฺญี อุลฺลปติ – ‘‘อโห อิตฺถนฺนาโม หโต อสฺสา’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

รโห อรโหสญฺญี อุลฺลปติ – ‘‘อโห อิตฺถนฺนาโม หโต อสฺสา’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อรโห อรโหสญฺญี อุลฺลปติ – ‘‘อโห อิตฺถนฺนาโม หโต อสฺสา’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ รโห รโหสญฺญี อุลฺลปติ – ‘‘อโห อิตฺถนฺนาโม หโต อสฺสา’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

กาเยน สํวณฺเณติ นาม กาเยน วิการํ กโรติ – ‘‘โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตาย สํวณฺณนาย มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

วาจาย สํวณฺเณติ นาม วาจาย ภณติ – ‘‘โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตาย สํวณฺณนาย มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

กาเยน วาจาย สํวณฺเณติ นาม กาเยน จ วิการํ กโรติ, วาจาย จ ภณติ – ‘‘โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตาย สํวณฺณนาย มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

ทูเตน สํวณฺเณติ นาม ทูตสฺส สาสนํ อาโรเจติ – ‘‘โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ทูตสฺส สาสนํ สุตฺวา มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

[176] เลขาย สํวณฺเณติ นาม เลขํ ฉินฺทติ – ‘‘โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อกฺขรกฺขราย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เลขํ ปสฺสิตฺวา มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

โอปาตํ นาม มนุสฺสํ อุทฺทิสฺส โอปาตํ ขนติ – ‘‘ปปติตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปปติเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

อโนทิสฺส โอปาตํ ขนติ – ‘‘โย โกจิ ปปติตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ มนุสฺโส ตสฺมิํ ปปตติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปปติเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ , อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ ยกฺโข วา เปโต วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคโห วา ตสฺมิํ ปปตติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปปติเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ ติรจฺฉานคโต ตสฺมิํ ปปตติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปปติเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[177] อปสฺเสนํ นาม อปสฺเสเน สตฺถํ วา ฐเปติ วิเสน วา มกฺเขติ ทุพฺพลํ วา กโรติ โสพฺเภ วา นรเก วา ปปาเต วา ฐเปติ – ‘‘ปปติตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ สตฺเถน วา วิเสน วา ปปติเตน วา ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ , อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

อุปนิกฺขิปนํ นาม อสิํ วา สตฺติํ วา เภณฺฑิํ วา ลคุฬํ วา ปาสาณํ วา สตฺถํ วา วิสํ วา รชฺชุํ วา อุปนิกฺขิปติ – ‘‘อิมินา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ‘‘เตน มริสฺสามี’’ติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

เภสชฺชํ นาม สปฺปิํ วา นวนีตํ วา เตลํ วา มธุํ วา ผาณิตํ วา เทติ – ‘‘อิมํ สายิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ สายิเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

[178] รูปูปหาโร นาม อมนาปิกํ รูปํ อุปสํหรติ ภยานกํ เภรวํ – ‘‘อิมํ ปสฺสิตฺวา อุตฺตสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ ปสฺสิตฺวา อุตฺตสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ มนาปิกํ รูปํ อุปสํหรติ [อุปสํหรติ เปมนียํ หทยงฺคมํ (สฺยา.)] – ‘‘อิมํ ปสฺสิตฺวา อลาภเกน สุสฺสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ ปสฺสิตฺวา อลาภเกน สุสฺสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

สทฺทูปหาโร นาม อมนาปิกํ สทฺทํ อุปสํหรติ ภยานกํ เภรวํ – ‘‘อิมํ สุตฺวา อุตฺตสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

ตํ สุตฺวา อุตฺตสติ , อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ มนาปิกํ สทฺทํ อุปสํหรติ เปมนียํ หทยงฺคมํ – ‘‘อิมํ สุตฺวา อลาภเกน สุสฺสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ สุตฺวา อลาภเกน สุสฺสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ , อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

คนฺธูปหาโร นาม อมนาปิกํ คนฺธํ อุปสํหรติ เชคุจฺฉํ ปาฏิกุลฺยํ [ปฏิกูลํ (?)] – ‘‘อิมํ ฆายิตฺวา เชคุจฺฉตา ปาฏิกุลฺยตา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ ฆายิเต เชคุจฺฉตา ปาฏิกุลฺยตา ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ มนาปิกํ คนฺธํ อุปสํหรติ – ‘‘อิมํ ฆายิตฺวา อลาภเกน สุสฺสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ ฆายิตฺวา อลาภเกน สุสฺสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

รสูปหาโร นาม อมนาปิกํ รสํ อุปสํหรติ เชคุจฺฉํ ปาฏิกุลฺยํ [ปฏิกูลํ (?)] – ‘‘อิมํ สายิตฺวา เชคุจฺฉตา ปาฏิกุลฺยตา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ สายิเต เชคุจฺฉตา ปาฏิกุลฺยตา ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ มนาปิกํ รสํ อุปสํหรติ – ‘‘อิมํ สายิตฺวา อลาภเกน สุสฺสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ สายิตฺวา อลาภเกน สุสฺสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

โผฏฺฐพฺพูปหาโร นาม อมนาปิกํ โผฏฺฐพฺพํ อุปสํหรติ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ขรสมฺผสฺสํ – ‘‘อิมินา ผุฏฺโฐ มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เตน ผุฏฺฐสฺส ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ มนาปิกํ โผฏฺฐพฺพํ อุปสํหรติ สุขสมฺผสฺสํ มุทุสมฺผสฺสํ – ‘‘อิมินา ผุฏฺโฐ อลาภเกน สุสฺสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เตน ผุฏฺโฐ อลาภเกน สุสฺสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

ธมฺมูปหาโร นาม เนรยิกสฺส นิรยกถํ กเถติ – ‘‘อิมํ สุตฺวา อุตฺตสิตฺวา มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตํ สุตฺวา อุตฺตสติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ กลฺยาณกมฺมสฺส สคฺคกถํ กเถติ – ‘‘อิมํ สุตฺวา อธิมุตฺโต มริสฺสตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

ตํ สุตฺวา อธิมุตฺโต มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

[179] อาจิกฺขนา นาม ปุฏฺโฐ ภณติ – ‘‘เอวํ มรสฺสุฯ โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตาย อาจิกฺขนาย มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

อนุสาสนี นาม อปุฏฺโฐ ภณติ – ‘‘เอวํ มรสฺสุฯ โย เอวํ มรติ โส ธนํ วา ลภติ ยสํ วา ลภติ สคฺคํ วา คจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตาย อนุสาสนิยา มริสฺสามีติ ทุกฺขํ เวทนํ อุปฺปาเทติ, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ มรติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

สงฺเกตกมฺมํ นาม สงฺเกตํ กโรติ ปุเรภตฺตํ วา ปจฺฉาภตฺตํ วา รตฺติํ วา ทิวา วา – ‘‘เตน สงฺเกเตน ตํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เตน สงฺเกเตน ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ อุภินฺนํ ปาราชิกสฺสฯ ตํ สงฺเกตํ ปุเร วา ปจฺฉา วา ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, มูลฏฺฐสฺส อนาปตฺติ, วธกสฺส อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

นิมิตฺตกมฺมํ นาม นิมิตฺตํ กโรติ – ‘‘อกฺขิํ วา นิขณิสฺสามิ ภมุกํ วา อุกฺขิปิสฺสามิ สีสํ วา อุกฺขิปิสฺสามิ, เตน นิมิตฺเตน ตํ ชีวิตา โวโรเปหี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เตน นิมิตฺเตน ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ อุภินฺนํ ปาราชิกสฺสฯ ตํ นิมิตฺตํ ปุเร วา ปจฺฉา วา ตํ ชีวิตา โวโรเปติ, มูลฏฺฐสฺส อนาปตฺติ, วธกสฺส อาปตฺติ ปาราชิกสฺสฯ

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ อชานนฺตสฺส นมรณาธิปฺปายสฺส อุมฺมตฺตกสฺส [อุมฺมตฺตกสฺส ขิตฺตจิตฺตสฺส เวทนาฏฺฏสฺส (สฺยา.)] อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

มนุสฺสวิคฺคหปาราชิกมฺหิ ปฐมภาณวาโร นิฏฺฐิโตฯ

วินีตวตฺถุอุทฺทานคาถา

สํวณฺณนา นิสีทนฺโต, มุสโลทุกฺขเลน จ;

วุฑฺฒปพฺพชิตาภิสนฺโน, อคฺควีมํสนาวิสํฯ

ตโย จ วตฺถุกมฺเมหิ, อิฏฺฐกาหิปเร ตโย;

วาสี โคปานสี เจว, อฏฺฏโกตรณํ ปติฯ

เสทํ นตฺถุญฺจ สมฺพาโห, นฺหาปนพฺภญฺชเนน จ;

อุฏฺฐาเปนฺโต นิปาเตนฺโต, อนฺนปาเนน มารณํฯ

ชารคพฺโภ สปตฺตี จ, มาตา ปุตฺตํ อุโภ วธิ;

อุโภ น มิยฺยเร มทฺทา, ตาปํ วญฺฌา วิชายินีฯ

ปโตทํ นิคฺคเห ยกฺโข, วาฬยกฺขญฺจ ปาหิณิ;

ตํ มญฺญมาโน ปหริ, สคฺคญฺจ นิรยํ ภเณฯ

อาฬวิยา ตโย รุกฺขา, ทาเยหิ อปเร ตโย;

มา กิลเมสิ น ตุยฺหํ, ตกฺกํ โสวีรเกน จาติฯ

วินีตวตฺถุ

[180] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู การุญฺเญน มรณวณฺณํ สํวณฺเณสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ ‘‘ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ, กจฺจิ นุ โข มยํ ปาราชิกํ อาปตฺติํ อาปนฺนา’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อาปตฺติํ ตุมฺเห, ภิกฺขเว, อาปนฺนา ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปิณฺฑจาริโก ภิกฺขุ ปีฐเก ปิโลติกาย ปฏิจฺฉนฺนํ ทารกํ นิสีทนฺโต โอตฺถริตฺวา มาเรสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ ‘‘ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ, กจฺจิ นุ โข อหํ ปาราชิกํ อาปตฺติํ อาปนฺโน’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺสฯ น จ, ภิกฺขเว, อปฺปฏิเวกฺขิตฺวา อาสเน นิสีทิตพฺพํ; โย นิสีเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ภตฺตคฺเค อนฺตรฆเร อาสนํ ปญฺญเปนฺโต มุสเล อุสฺสิเต เอกํ มุสลํ อคฺคเหสิฯ ทุติโย มุสโล ปริปติตฺวา อญฺญตรสฺส ทารกสฺส มตฺถเก อวตฺถาสิฯ

โส กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘กิํจิตฺโต ตฺวํ, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘อสญฺจิจฺจ อหํ, ภควา’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ภตฺตคฺเค อนฺตรฆเร อาสนํ ปญฺญเปนฺโต อุทุกฺขลภณฺฑิกํ อกฺกมิตฺวา ปวฏฺเฏสิฯ อญฺญตรํ ทารกํ โอตฺถริตฺวา มาเรสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ปิตาปุตฺตา ภิกฺขูสุ ปพฺพชิตา โหนฺติฯ กาเล อาโรจิเต ปุตฺโต ปิตรํ เอตทโวจ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, สงฺโฆ ตํ ปติมาเนตี’’ติ ปิฏฺฐิยํ คเหตฺวา ปณาเมสิฯ โส ปปติตฺวา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘กิํจิตฺโต ตฺวํ, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘นาหํ, ภควา, มรณาธิปฺปาโย’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ปิตาปุตฺตา ภิกฺขูสุ ปพฺพชิตา โหนฺติฯ กาเล อาโรจิเต ปุตฺโต ปิตรํ เอตทโวจ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, สงฺโฆ ตํ ปติมาเนตี’’ติ มรณาธิปฺปาโย ปิฏฺฐิยํ คเหตฺวา ปณาเมสิฯ โส ปปติตฺวา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ปิตาปุตฺตา ภิกฺขูสุ ปพฺพชิตา โหนฺติฯ กาเล อาโรจิเต ปุตฺโต ปิตรํ เอตทโวจ – ‘‘คจฺฉ, ภนฺเต, สงฺโฆ ตํ ปติมาเนตี’’ติ มรณาธิปฺปาโย ปิฏฺฐิยํ คเหตฺวา ปณาเมสิฯ โส ปปติตฺวา น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส ; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[181] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ภุญฺชนฺตสฺส มํสํ กณฺเฐ วิลคฺคํ โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน คีวายํ ปหารํ อทาสิฯ สโลหิตํ มํสํ ปติฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ภุญฺชนฺตสฺส มํสํ กณฺเฐ วิลคฺคํ โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย ตสฺส ภิกฺขุโน คีวายํ ปหารํ อทาสิฯ สโลหิตํ มํสํ ปติฯ

โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ ฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ภุญฺชนฺตสฺส มํสํ กณฺเฐ วิลคฺคํ โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย ตสฺส ภิกฺขุโน คีวายํ ปหารํ อทาสิฯ สโลหิตํ มํสํ ปติฯ โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปิณฺฑจาริโก ภิกฺขุ วิสคตํ ปิณฺฑปาตํ ลภิตฺวา ปฏิกฺกมนํ หริตฺวา ภิกฺขูนํ อคฺคการิกํ อทาสิฯ เต ภิกฺขู กาลมกํสุฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘กิํจิตฺโต ตฺวํ, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘นาหํ, ภควา, ชานามี’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อชานนฺตสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ วีมํสาธิปฺปาโย อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน วิสํ อทาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘กิํจิตฺโต ตฺวํ, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘วีมํสาธิปฺปาโย อหํ, ภควา’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[182] เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา [อาฬวิกา (สฺยา.)] ภิกฺขู วิหารวตฺถุํ กโรนฺติ ฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา สิลํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริเมน ภิกฺขุนา ทุคฺคหิตา สิลา เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อวตฺถาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู วิหารวตฺถุํ กโรนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา สิลํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริโม ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก สิลํ มุญฺจิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู วิหารสฺส กุฏฺฏํ อุฏฺฐาเปนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา อิฏฺฐกํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริเมน ภิกฺขุนา ทุคฺคหิตา อิฏฺฐกา เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อวตฺถาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู วิหารสฺส กุฏฺฏํ อุฏฺฐาเปนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา อิฏฺฐกํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริโม ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อิฏฺฐกํ มุญฺจิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[183] เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา วาสิํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริเมน ภิกฺขุนา ทุคฺคหิตา วาสี เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อวตฺถาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา วาสิํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริโม ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก วาสิํ มุญฺจิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา โคปานสิํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริเมน ภิกฺขุนา ทุคฺคหิตา โคปานสี เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อวตฺถาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, อสญฺจิจฺจา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เหฏฺฐา หุตฺวา โคปานสิํ อุจฺจาเรสิฯ อุปริโม ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก โคปานสิํ มุญฺจิฯ

โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา อฏฺฏกํ พนฺธนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อตฺรฏฺฐิโต พนฺธาหี’’ติฯ โส ตตฺรฏฺฐิโต พนฺธนฺโต ปริปติตฺวา กาลมกาสิ ฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘กิํจิตฺโต ตฺวํ, ภิกฺขู’’ติ? ‘‘นาหํ, ภควา, มรณาธิปฺปาโย’’ติฯ ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา อฏฺฏกํ พนฺธนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย อญฺญตรํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อตฺรฏฺฐิโต พนฺธาหี’’ติฯ โส ตตฺรฏฺฐิโต พนฺธนฺโต ปริปติตฺวา กาลมกาสิ…เป.… ปริปติตฺวา น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ วิหารํ ฉาเทตฺวา โอตรติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อิโต โอตราหี’’ติฯ โส เตน โอตรนฺโต ปริปติตฺวา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ วิหารํ ฉาเทตฺวา โอตรติ ฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อิโต โอตราหี’’ติฯ โส เตน โอตรนฺโต ปริปติตฺวา กาลมกาสิ…เป.… ปริปติตฺวา น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อนภิรติยา ปีฬิโต คิชฺฌกูฏํ ปพฺพตํ อภิรุหิตฺวา ปปาเต ปปตนฺโต อญฺญตรํ วิลีวการํ โอตฺถริตฺวา มาเรสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺสฯ น จ, ภิกฺขเว, อตฺตานํ ปาเตตพฺพํฯ โย ปาเตยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู คิชฺฌกูฏํ ปพฺพตํ อภิรุหิตฺวา ทวาย สิลํ ปวิชฺฌิํสุฯ สา อญฺญตรํ โคปาลกํ โอตฺถริตฺวา มาเรสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ …เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺสฯ น จ, ภิกฺขเว, ทวาย สิลา ปวิชฺฌิตพฺพาฯ โย ปวิชฺเฌยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

[184] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู เสเทสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติ ฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา เสเทสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน สีสาภิตาโป โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู นตฺถุํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน สีสาภิตาโป โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา นตฺถุํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู สมฺพาเหสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา สมฺพาเหสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขุ นฺหาเปสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา นฺหาเปสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู เตเลน อพฺภญฺชิํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา เตเลน อพฺภญฺชิํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[185] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู อุฏฺฐาเปสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา อุฏฺฐาเปสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติ ฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู นิปาเตสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตํ ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา นิปาเตสุํฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู อนฺนํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา อนฺนํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตสฺส ภิกฺขุ ปานํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ คิลาโน โหติฯ ตสฺส ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา ปานํ อทํสุฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว , ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[186] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา อิตฺถี ปวุตฺถปติกา ชาเรน คพฺภินี โหติฯ สา กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อิงฺฆายฺย คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา คพฺภปาตนํ อทาสิฯ ทารโก กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ปุริสสฺส ทฺเว ปชาปติโย โหนฺติ – เอกา วญฺฌา, เอกา วิชายินีฯ วญฺฌา อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘สเจ สา, ภนฺเต, วิชายิสฺสติ สพฺพสฺส กุฏุมฺพสฺส อิสฺสรา ภวิสฺสติฯ อิงฺฆายฺย, ตสฺสา คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติ ฯ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา คพฺภปาตนํ อทาสิฯ ทารโก กาลมกาสิ, มาตา น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ปุริสสฺส ทฺเว ปชาปติโย โหนฺติ – เอกา วญฺฌา, เอกา วิชายินีฯ วญฺฌา อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘สเจ สา, ภนฺเต, วิชายิสฺสติ สพฺพสฺส กุฏุมฺพสฺส อิสฺสรา ภวิสฺสติฯ อิงฺฆายฺย, ตสฺสา คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา คพฺภปาตนํ อทาสิฯ มาตา กาลมกาสิ, ทารโก น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส ; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ปุริสสฺส ทฺเว ปชาปติโย โหนฺติ – เอกา วญฺฌา , เอกา วิชายินีฯ วญฺฌา อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘สเจ สา, ภนฺเต, วิชายิสฺสติ สพฺพสฺส กุฏุมฺพสฺส อิสฺสรา ภวิสฺสติฯ อิงฺฆายฺย, ตสฺสา คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา คพฺภปาตนํ อทาสิฯ อุโภ กาลมกํสุ…เป.… อุโภ น กาลมกํสุฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[187] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา คพฺภินี อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อิงฺฆายฺย, คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติฯ ‘‘เตน หิ, ภคินิ, มทฺทสฺสู’’ติฯ สา มทฺทาเปตฺวา คพฺภํ ปาเตสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา คพฺภินี อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อิงฺฆายฺย, คพฺภปาตนํ ชานาหี’’ติฯ ‘‘เตน หิ, ภคินิ, ตาเปหี’’ติฯ สา ตาเปตฺวา คพฺภํ ปาเตสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา วญฺฌา อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อิงฺฆายฺย, เภสชฺชํ ชานาหิ เยนาหํ วิชาเยยฺย’’นฺติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา เภสชฺชํ อทาสิ ฯ สา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา วิชายินี อิตฺถี กุลูปกํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อิงฺฆายฺย, เภสชฺชํ ชานาหิ เยนาหํ น วิชาเยยฺย’’นฺติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภคินี’’ติ ตสฺสา เภสชฺชํ อทาสิฯ สา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ , ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สตฺตรสวคฺคิยํ ภิกฺขุํ องฺคุลิปโตทเกน หาเสสุํฯ โส ภิกฺขุ อุตฺตนฺโต อนสฺสาสโก กาลมกาสิฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺสา’’ติ [ปาราชิกสฺส, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติ (สฺยา.)]ฯ

เตน โข ปน สมเยน สตฺตรสวคฺคิยา ภิกฺขู ฉพฺพคฺคิยํ ภิกฺขุํ กมฺมํ กริสฺสามาติ โอตฺถริตฺวา มาเรสุํฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภูตเวชฺชโก ภิกฺขุ ยกฺขํ ชีวิตา โวโรเปสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ วาฬยกฺขวิหารํ ปาเหสิฯ ตํ ยกฺขา ชีวิตา โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย อญฺญตรํ ภิกฺขุํ วาฬยกฺขวิหารํ ปาเหสิฯ ตํ ยกฺขา ชีวิตา โวโรเปสุํ…เป.… ตํ ยกฺขา ชีวิตา น โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติ ฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ วาฬกนฺตารํ ปาเหสิ ฯ ตํ วาฬา ชีวิตา โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย อญฺญตรํ ภิกฺขุํ วาฬกนฺตารํ ปาเหสิฯ ตํ วาฬา ชีวิตา โวโรเปสุํ…เป.… ตํ วาฬา ชีวิตา น โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ โจรกนฺตารํ ปาเหสิฯ ตํ โจรา ชีวิตา โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย อญฺญตรํ ภิกฺขุํ โจรกนฺตารํ ปาเหสิฯ ตํ โจรา ชีวิตา โวโรเปสุํ…เป.… ตํ โจรา ชีวิตา น โวโรเปสุํฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[188] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ตํ มญฺญมาโน ตํ ชีวิตา โวโรเปสิ…เป.… ตํ มญฺญมาโน อญฺญํ ชีวิตา โวโรเปสิ…เป.… อญฺญํ มญฺญมาโน ตํ ชีวิตา โวโรเปสิ…เป.… อญฺญํ มญฺญมาโน อญฺญํ ชีวิตา โวโรเปสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อมนุสฺเสน คหิโต โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน ปหารํ อทาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ , นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อมนุสฺเสน คหิโต โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย ตสฺส ภิกฺขุโน ปหารํ อทาสิฯ โส ภิกฺขุ กาลมกาสิ…เป.… โส ภิกฺขุ น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ กลฺยาณกมฺมสฺส สคฺคกถํ กเถสิฯ โส อธิมุตฺโต กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย กลฺยาณกมฺมสฺส สคฺคกถํ กเถสิฯ โส อธิมุตฺโต กาลมกาสิ…เป.… โส อธิมุตฺโต น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ เนรยิกสฺส นิรยกถํ กเถสิฯ โส อุตฺตสิตฺวา กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย เนรยิกสฺส นิรยกถํ กเถสิฯ โส อุตฺตสิตฺวา กาลมกาสิ…เป.… โส อุตฺตสิตฺวา น กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[189] เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา รุกฺขํ ฉินฺทนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อตฺรฏฺฐิโต ฉินฺทาหี’’ติฯ

ตํ ตตฺรฏฺฐิตํ ฉินฺทนฺตํ รุกฺโข โอตฺถริตฺวา มาเรสิ ฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อาฬวกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา รุกฺขํ ฉินฺทนฺติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มรณาธิปฺปาโย อญฺญตรํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อตฺรฏฺฐิโต ฉินฺทาหี’’ติฯ ตํ ตตฺรฏฺฐิตํ ฉินฺทนฺตํ รุกฺโข โอตฺถริตฺวา มาเรสิ…เป.… รุกฺโข โอตฺถริตฺวา น มาเรสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[190] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทายํ อาลิมฺเปสุํ [อาฬิมฺเปสุํ (สฺยา. ก.)]; มนุสฺสา ทฑฺฒา กาลมกํสุฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, นมรณาธิปฺปายสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มรณาธิปฺปายา ทายํ อาลิมฺเปสุํฯ มนุสฺสา ทฑฺฒา กาลมกํสุ…เป.… มนุสฺสา ทฑฺฒา น กาลมกํสุฯ เตสํ กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขเว, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติฯ

[191] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อาฆาตนํ คนฺตฺวา โจรฆาตํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, มายิมํ กิลเมสิฯ เอเกน ปหาเรน ชีวิตา โวโรเปหี’’ติฯ ‘‘สุฏฺฐุ, ภนฺเต’’ติ เอเกน ปหาเรน ชีวิตา โวโรเปสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อาฆาตนํ คนฺตฺวา โจรฆาตํ เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, มายิมํ กิลเมสิ ฯ เอเกน ปหาเรน ชีวิตา โวโรเปหี’’ติฯ โส – ‘‘นาหํ ตุยฺหํ วจนํ กริสฺสามี’’ติ ตํ ชีวิตา โวโรเปสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, ปาราชิกสฺส; อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

[192] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุริโส ญาติฆเร หตฺถปาทจฺฉินฺโน ญาตเกหิ สมฺปริกิณฺโณ โหติฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ เต มนุสฺเส เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อิจฺฉถ อิมสฺส มรณ’’นฺติ? ‘‘อาม, ภนฺเต, อิจฺฉามา’’ติฯ ‘‘เตน หิ ตกฺกํ ปาเยถา’’ติฯ เต ตํ ตกฺกํ ปาเยสุํฯ

โส กาลมกาสิฯ ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสิ…เป.… ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ, ภิกฺขุ, อาปนฺโน ปาราชิก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุริโส กุลฆเร หตฺถปาทจฺฉินฺโน ญาตเกหิ สมฺปริกิณฺโณ โหติฯ อญฺญตรา ภิกฺขุนี เต มนุสฺเส เอตทโวจ – ‘‘อาวุโส, อิจฺฉถ อิมสฺส มรณ’’นฺติ? ‘‘อามยฺเย, อิจฺฉามา’’ติฯ ‘‘เตน หิ โลณโสวีรกํ ปาเยถา’’ติฯ เต ตํ โลณโสวีรกํ ปาเยสุํฯ โส กาลมกาสิฯ ตสฺสา กุกฺกุจฺจํ อโหสิฯ อถ โข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อาปตฺติํ สา, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี อาปนฺนา ปาราชิก’’นฺติฯ

ตติยปาราชิกํ สมตฺตํฯ

4. จตุตฺถปาราชิกํ

[193] [อิทํ วตฺถุ ปาจิ. 67] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา เวสาลิยํ วิหรติ มหาวเน กูฏาคารสาลายํฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา ภิกฺขู วคฺคุมุทาย นทิยา ตีเร วสฺสํ อุปคจฺฉิํสุฯ เตน โข ปน สมเยน วชฺชี ทุพฺภิกฺขา โหติ ทฺวีหิติกา เสตฏฺฐิกา สลากาวุตฺตา, น สุกรา อุญฺเฉน ปคฺคเหน ยาเปตุํฯ อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘เอตรหิ โข วชฺชี ทุพฺภิกฺขา ทฺวีหิติกา เสตฏฺฐิกา สลากาวุตฺตา, น สุกรา อุญฺเฉน ปคฺคเหน ยาเปตุํฯ เกน นุ โข มยํ อุปาเยน สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ผาสุกํ วสฺสํ วเสยฺยาม, น จ ปิณฺฑเกน กิลเมยฺยามา’’ติ? เอกจฺเจ เอวมาหํสุ – ‘‘หนฺท มยํ, อาวุโส, คิหีนํ กมฺมนฺตํ อธิฏฺเฐม, เอวํ เต อมฺหากํ ทาตุํ มญฺญิสฺสนฺติฯ เอวํ มยํ สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ผาสุกํ วสฺสํ วสิสฺสาม, น จ ปิณฺฑเกน กิลมิสฺสามา’’ติฯ